İslam âlimlerinden biri olarak karşımıza çıkan İbn-i Hümam, 1388 (790) senesinde İskenderiye’de dünyaya gözlerini açmıştır. Yaşadığı dönemin ulus, kelam âlimi olarak tanınmakla birlikte Hanefi fakihi olarak da bilinmektedir. Dedesinin adı ise Hümameddin olduğu için kendisine İbn-i Hümam denmiştir. Babası ise yaşadığı zamanlarda içinde bulunduğu kargaşadan kurtulmak ve uzaklaşmak adına Mısır’a göç etmiştir. Burada da Hanefi kadılığı görevini üstlenmiş ve kadılık yapmıştır. İlim dalları ile ilgili ilk bilgilerini babasından öğrenen Hümam, daha sonrasında ise babasının ölümü üzerine anneannesi tarafından yetiştirilmiştir. Daha sonrasında da anneannesi ile birlikte Kahire’ye gitmişlerdir.
İbn-i Hümam ve Hayatı
İbn-i Hümam’ın hayatı konusuna baktığımızda ise fazla bilgi olmamakla birlikte anneannesi ile gittiği Kahire’de Kur’an-ı Kerimi okuyup ezberlediğini görmekteyiz. Buna ek olarak o dönemin önemli âlimlerinden biri olan Zeynuddin Abdurrahman et-Tefehni den ve yine aynı dönemin âlimlerinden biri olan İbnü’z Zaratiti den kıraat konusunda dersler alıp öğrenmiştir. Ardından doğduğu yere geri dönmüş ve burada yarım bıraktığı eğitimini tamamlamıştır. Sonrasında yine Kahire’ye gelmiş ve burada da uzun yıllar boyunca kalmıştır. Burada bulunan önemli âlimlerden de Arap dili ve edebiyatı, tefsir, hadis ilmi, fıkıh ilmi ve daha birçok çeşitlilikte ilim dalları hakkında dersler alıp öğrenmiştir. Bu âlimler arasında Bedreddin Mahmud bin Muhammed el-Aksarayi, İbn-i Hacer el- Askalani gibi önemli âlimlerin yanı sıra Bedreddin el-Ayni gibi değerli âlimlerde yer almaktadır.
İbn-i Hümam ve Eserleri
İbn-i Hümam birçok değerli âlimden ilim dalları hakkında dersler görüp öğrendikten sonra çok sevdiği hocası ile birlikte Halep’e gitmiştir. Burada da eğitimlerine devam etmiş ve sonrasında yine Kahire’ye dönmüştür. İbn-i Hümam’ın eserleri konusuna baktığımızda ise kaynaklara göre çok fazla eseri olduğunu görmekteyiz. Bu yazımızın içeriğinde sizlere bu eserlerden bazılarını aktaracağız.
- Fi-l akaidil – münciye fi-l ahire adlı eseri klasik kelam kitaplarının bir örneği olarak kaleme alınmıştır.
- Et-Tegib fi’l-kesb adlı eserinde ise yeme, içme gibi konularının yanı sıra konuşma üslubu ile ilgili konuları işlemiştir.
- Esile Ecvibe gibi eserleri de yer almakla birlikte daha birçok eseri de yer almaktadır.