İslam âlimlerinden biri olarak karşımıza çıkan İbn-i Kavan, Şafii mezhebine mensup olmakla birlikte nahiv ilmi, usul ilmi, tefsir ve fıkıh ilmi âlimlerinden olmaktadır. M.1438 (842) senesinde Geylan’da dünyaya gözlerini açmıştır. İbn-i Havan babası tarafından büyütüp yetiştirilmiştir. Havi adlı kitabın okuması için ona bin dinar vereceğini söylemiş Kavan da bunun üzerine bu kitabı baştan sona okuyarak ezberlemiştir. Babası ise oğlu kitabı ezberledikten sonra ona söz verdiği gibi bin dinarı vermiştir. Birçok âlimden farklı ilim dalları konusunda bilgiler edinmiştir. Hayatı boyunca dönemin birçok önemli âliminden farklı ilim dallarında dersler almış ve sonunda da çok bilgili bir âlim olmuştur. M.1484 (889) senesinde Mekke’de hayata gözlerini yummuştur.
İbn-i Kavan ve Hayatı
Şemsüddin Saburi gibi o dönemin âlimlerinden olan Aluaddin Tavusi den ilim üzerine öğrenim görmüştür. Daha sonrasında ise İbni Hızır dan tefsir ilmini, sarf ilmini, nahiv ilmini ve hadis ilmini dinleyip öğrenmiştir. İbn-i Kavan’nın hayatı ilim öğrenmekle birlikte birçok farklı ilimle de ilgilenmekle geçmiştir. Bundan sonra da münazara ilmi başta olmak üzere; kelam ilmini, nahiv ilmini, mantık ilmini birçok önde gelen âlimlerden dinleyip öğrenmiştir. Kemal bin Hümamın kızı ile evlendirilmiş ve sonrasında da fıkıh, hadis ilmi ve usul ilmi derslerine ara vermeden devam etmiştir. İbni Yunus dan ise aruz dersi başta olmak üzere; usul dersi ve hesap derslerini almıştır. Sonrasında ise M.1466 (871) senesinde Şama giderek, orada değerli âlimlerden fıkıh ilmini dinleyip öğrenmiştir. Ardından tasavvuf dersleri almış ve sonrasında da Kahire’ye seyahat etmiştir. Burada da Kafiyeci adındaki önemli bir âlimden meani ilmini ve beyan ilmini dinleyip öğrenmiştir.
İbn-i Kavan ve Eserleri
Kahire bir müddet kaldıktan sonra Medine’ye geri gelmiş ve burada da önde gelen âlimlerden hadis-i şerifi dinlemiştir. İbn-i Kavan’ın eserleri konusuna geçecek olursak; kaynaklara göre toplamda beş eserinin günümüze kadar ulaştığını görüyoruz.
- İlk başta kelam ilmini kaleme aldığı Şerhu Risaleti Adud adlı eseri göze çarpmaktadır.
- Sonrasında Şerhu Erbain lin Nevevi adlı eseri gelmektedir.
- Şerhül Kavaid is sugra adlı eserinde ise fill çekimlerini anlatmakla birlikte Arapça dilbilgisi konularını da kaleme almıştır.
- Haşiyetü ala hutbeti tefsir il Beydavi eseri de yine günümüze kadar gelen ve kaynaklarda yer alan eserlerinden biri olmaktadır. Ve son olarak da Şerhül varakat li İmam il Haremeyn adlı eseri karşımıza çıkmaktadır.