İbn-i Zukkai, Gazze’de 1344 yılında dünyaya gelmiştir. Lakabına baktığımızda kaynaklarda burhanuddin isminin yazılı olduğunu görmekteyiz. Bununla birlikte gerçek ismi ise kaynaklarda İbrahim bin Muhammed bin Behadır bin Ahmed bin Abdullah el Kuraşi en Nevfeli el Gazzi olarak karşımıza çıkmaktadır. Kıraat ve astronomi alanında öğrenim gören Zukkai dönemin önemli âlimlerinden biri olmuştur. Kıraat ve astronomi âlimi olarak yetişen Zukkai, 1414 yılında Kahire’de hayatını kaybetmiştir. Zukkai ilim alanında hayatı boyunca; Gazze kadısı el-A’la Ali bin Halef, nur Ali el-Fevi gibi önemli âlimlerden de dersler almıştır. Kıraat ilmini; Şemsüddin el-Hakri’den ve fıkıh ilmini ise Bedrüddin el-Konevi’den öğrenmiş olup, tasavvuf alanında ise Ömer Geylani’den ders almış ve ondan öğrenmiştir. İbn-i Zukkai, seyahat etmeyi çok sevdiği için, birden fazla yere seyahatler yapmıştır.
Her şeye, ibret nazarı ile baktığı söylenir ve asla haram gibi şeylerden sakındığı da özellikle belirtilir. Genellikle de kimseyle görüşmeden, uzlete çekildiği söylenir. Bitkilerde bulunan faydaları çok iyi bildiği ve bu hususta mütehassıs olduğu da kayıtlarda yer alır. En az Tabibler gibi, o da ağrılara iyi gelen bitkileri ve otları söylediği, ayrıca ilaç yaparak geçimini sağladığı belirtilmişti. İlaç yapmak adına, otları inceler ve hatta sırf bunun içinde seyahatler düzenlermiş.
İBN-İ Zukkai ve Eserleri
İbn-i Zukkai, alim ve şair bir zat olup, divanları da ünlüdür. Fakat ölmeden önce yaklaşık iç yıl önce şiir yazmayı bıraktığı söylenir. Eserlerinden bazıları ise şöyledir:
- Kaside-i Taiyye-Beşbin beyt şeklindedir.
- Levam-ül-Envar fi siret-il-Ebrar
- Divanü Şir
- Fezaʾilü Mıṣr ve Aḫbaruha
- Et-Tariḫu’l-Kebir ʿales-sinin
- Tetimmetü Kitabi Ümeraʾi Mıṣr li’l-Kindi
- Tariḫu Mıṣr eṣ-ṣagır.
- Siretü Muḥammed b. Tugc el-İhşidi
- Siretü’l-Muiz Lidinillah
- Tariḫu üsretil-Mazeraʾiyyin
- Siretü’l-ḳaʿid Cevher
- Ḫıṭaṭu Mışr
- Aḫbaru Sibeveyh el-Mıṣri
Kaynaklarda yazılı olan eserler yukarıda sıraladığımız eserler olmakla birlikte içerikleri hakkında net bir bilgiye rastlanılmamıştır. İbn-i Zukkai’nin eserleri konusuna da yazımızın içeriğinde bu şekilde değinmiş bulunmaktayız.