Ahmed bin Hadraveyh ilk sufi alimlerden biridir. Kendisi aynı zamanda Melametiyye tarikatının kurucularından ve ilk temsilcilerindendir. Doğum tarihi bilinmemekle birlikte ölüm tarihi 854’tür. Bazı kaynaklara göre doğum yeri de ölüm yeri de Belh kentidir.
Ahmed bin Hadraveyh Hayatı
Ahmed bin Hadraveyh hayatı hakkında pek bilgi yoktur. Ne zaman ve nerede doğduğu bilinmemekle birlikte küçük yaşta dini ilimler dersleri aldığı varsayılmaktadır. Gençlik yıllarına kadar İslami ilimler eğitimi aldıktan sonra ise tasavvuf konusuna yöneldiği bilinmektedir. Tasavvuf yolculuğunda ise ünlü sufiler olan Ebu Turab en Nahşebi ve Hatim el Esam’dan ilim aldı. Aynı zamanda pek çok alim ve sufi ile de bu dönemde tanışma fırsatı buldu.
Ahmed bin Hadraveyh, pek çok ilim meclisine girdi ve pek çok sohbete katıldı. Bu sohbetlerde gerek dinleyici gerek konuşmacı olarak bulundu. Hatta öyle ki konuşmacı olduğu bir sohbetine müeddibul evliya lakaplı Ebu Bekir el Verrak da katılmıştır. Ve bu sohbetten oldukça memnun oldukları da kayıtlara geçenler arasındadır.
Ahmed bin Hadraveyh, hayatı boyunca oldukça fakirdi fakat bunu sözlü ya da fiili olarak hiçbir zaman açığa vurmamıştı. Hatta öyle ki fakir olmayı bir lütuf bilmiş ve bu olayda büyük bir dervişlik ve izzet saklı olduğunu savunmuştur. Pek çok sufi ve alim de Hadraveyh’in yolundan giderek fakirliği savunmuşlardır.
Ahmed bin Hadraveyh ve Tasavvuf
Ahmed bin Hadraveyh ve tasavvuf arasında keskin bir bağlantı oluşmuştur. Hatta öyle ki Hadraveyh, tasavvufçular arasında en yüksek mertebeye çıkmıştır. Bu derece yüksek mertebe de ona Belh emirinin biricik kızı Fatıma ile evlenmenin yolunu açmıştır. Fatıma Hanım da eşi Hadraveyh gibi usta bir tasavvufçudur.
Son nefesine kadar eşiyle zenginlikten ve nankörlükten uzak, kendi halinde, kendi yağında kavrulur şekilde fakirlikle yaşayan; çevresinde çokça tanınan ve sevilen bir şekilde yaşamıştır Hadraveyh. Son nefesine kadar hem kendisi hem de ahalisi için bol bol hayırlı dualar etmiş, son anına kadar güçsüzlere ve fakirlere yardımda bulunmuştur. Bu da onu muhakkak ki iyi bir Müslüman yapmaktadır.