1350 senesinde dünyaya gelen Molla Fenâri’nin asıl ismi Şemseddin Muhammed Bin Hamza’dır. Fenârî nisbesi ile ilgili tarihçiler arasında farklı görüşler vardır. Fakat bu nisbenin İnegöl’ün Fenar köyünden geldiği yönündeki görüş daha da ağırlık kazanmaktadır. Bu konudaki diğer bir görüş ise babasının, yaşadığı dönemde fenercilik işi ile uğraşmasından dolayı kendisinin bu nisbeyi aldığı yönündedir. Molla Fenâri bir eserinde kendisinden bahsederken İbn’ül Fenari şeklinde bahsetmiştir. Buradan söz konusu şahsın babasının da bu nisbe ile anıldığı anlamını çıkarabiliriz. Molla Fenâri ilmi yaşantısının ilk yıllarını babasının yanında tamamlamayı müteakip eğitimini İznik’te bulunan Alâeddin Ali Esved’in yanında sürdürmüştür.
Molla Fenâri’nin Eğitim Hayatı
Molla Fenâri’nin eğitim hayatı İznik’te bir süre devam ettikten sonra hocası ile arasında bir konu üzerinde tartışma çıkmıştır ve bu tartışma üzerine kendisi İznik’ten ayrılmış ve Amasya’ya gelmiştir. Amasya’da kaldığı dönemde Cemâleddin Aksarâyî’nin himayesinde eğitimine devam etmiş ve 1376 senesinde söz konusu şahıstan icazet almıştır. Amasya’dan sonra Kahire’ye giden Molla Fenâri burada Ekmeleddin el-Bâbertî başta olmak üzere çeşitli din âlimlerinden dersler almıştır. Buradaki tahsilini de tamamlayan mübarek zat Bursa’ya dönmüştür. Bizzat Yıldırım Bayezid’in emri ile Manastır Medrese’sinde müderrislik görevine atanan Molla Fenâri bu görevin yanında aynı zamanda Bursa kadısı olarak da görev yapmıştır. Bu görevini yaklaşık 10 yıl süre ile devam ettirmiştir.
Molla Fenâri’nin İlmi
Molla Fenâri’nin ilmi her alanda kendini göstermiştir. Kadılık görevini sürdürdüğü esnada Ankara Savaşı çıkmış ve bu savaşta Osmanlı Padişahı Yıldırım Bayezid Timur’a esir düşmüştür. Timur kuvvetlerinin Bursa’yı ele geçirmesi ile kendisinin de kadılık vazifesi son bulmuştur. Molla Fenâri bunun üzerine Karaman’a gitmiş ve burada talebe yetiştirmeye başlamıştır. Bu şehirde 10 yıl gibi bir süre kaldıktan sonra tekrar Bursa’ya dönüş ve Çelebi Sultan Mehmed tarafından tekrar Bursa kadılığına atanmıştır. Hac görevi için gittiği Hicaz bölgesinden dönerken Kahire’ye uğramış, buradaki devlet görevlilerinin ricası üzerine bir süre bu şehirde kalmıştır. Burada çeşitli din âlimleri ile görüşmüş ve talebeler yetiştirmiştir.
Molla Fenâri’nin Devlet Görevi
Molla Fenâri’nin devlet görevi 2. Murat tarafından 1425 senesinde müftülük görevine tayin edilmesi ile devam etmiştir. Bazı kaynaklarda Molla Fenâri’nin atandığı bu görevin şeyhülislamlık makamı olduğu yönünde bilgiler mevcuttur. Molla Fenâri ikinci hac vazifesi için gittiği Mekke’den döndükten kısa bir süre sonra Bursa’da vefat etmiştir. İslam dinine hizmet etme adına birçok talebe yetiştirmiş olan Molla Fenâri ilim sahibi bireylerin yetişmesi için büyük gayret sarf etmiştir. Aldığı devlet görevlerinde de son derece adil kararlar veren Molla Fenâri vefatından sonra da hayırla yad edilen yüksek seciyeli bir kişiliktir. Alçak gönüllülüğü ve bitmek tükenmek bilmeyen enerjisi yıllarca ilim insanlarına ilham kaynağı olmuştur.