Muhammed Bin Yahya El-Kurtubi , ismine de almış olduğu Kurtuba kentinde yetişmiş Maliki mezhebi alimlerinden biridir. Asıl adı Muhammed bin Yahyâ bin Ahmed bin Muhammed bin Abdullah et-Temîmî el-Kurtubî el-Mâlikî olarak belirtilir ancak kendisi İbn-ül-Hızâ lakabı ile meşhur olmuştur. 948 yılında Endülüs’ün Kurtuba kentinde dünyaya gelmiştir. Dedesinin adı Hıza’dır. O dönemde büyük bir ayaklanmada kendisi başı üstlenenlerden biri olarak belirtilir. Aynı zamanda Şam’dan memleketlerine getirilen kölelerin de reisi olarak belirtilir. Oğulları ise Endülüs devletinin hizmetinde yüksek mertebelerde bulunmuşlar, bu şekilde rahat bir yaşam sürmüşlerdir. Muhammed Bin Yahya El-Kurtubi de böyle bir ailede dünyaya gelmiştir. Hadis ve fıkıh ilimlerinde oldukça başarılı bir alim olan Yahya El-kurtubi, bu başarıyı yakalayabilmek için çeşitli yerleri gezerek ilim öğrenmiştir. Bu süreçte de onlarca farklı alim ile tanışmış ve onların sohbetine ortak olmuştur. Hitabetinin hoşluğu hemenhemen herkes tarafından bilinirdi. Eğitimini tahsil ettikten sonra kadılığa tayin edildi. 1025 yılında bu görevine devam ederken hayata veda etti. Genel anlamda yaşantısı bu şekilde devam eden Muhammed Bin Yahya El-Kurtubi’nin ilime ve dine olan ilgisini merak ediyorsanız, yazımızın devamını okuyabilirsiniz.
Muhammed Bin Yahya El-Kurtubi Hayatı
Muhammed Bin Yahya El-Kurtubi hayatı genellikle ilim öğrenmekle ve öğretmekle geçmiştir. Özellikle de Arap edebiyatında oldukça derin bir ilme sahip olduğu söylenenler arasında yer alır. Aynı zamanda Hadis ilminde de kendisini göstermeyi başarmıştır. İlimde delil ve senet olabilecek pek çok şeyi en ince ayrıntısına kadar bilirdi. Hatipliği de iyi olduğundan çok başarılı bir şekilde rüya tabirliği de yaptığı söylenir. Hadis ilmine olan ilgisini giderebilmek amacıyla bulunduğu bölgedeki çeşitli hadis alimlerinden dersler aldı ve bu konuda kendini daha da geliştirdi. Sonraki yıllarda yaptığı çeşitli seyahatler ile birlikte öğrenmeye devam etti. Bir seyahatinde ise İbn-i Ebî Zeyd ile karşılaştı. Kendisinden alabileceği ilim bilgilerinin hepsini sohbetlerinden ve derslerinden aldı. Aynı zamanda tüm eserlerini de okuyup öğrenmeyi ihmal etmedi. Hacca giderek dini yükümlülüğünü yerine getirdi. Sonrasında yine durmadan döneminin önemli alimlerine giderek hepsinden alabildiği tüm yeni bilgileri topladı. Daha sonra Endülüs’te Berberilerin isyanı çıktığı vakit kendisi Endülüs’ün sınırında yer alan Tekliye şehri kadılığına gönderildi. Burada görev yaptıktan sonra Serakusta kentinde yaşam sürmeye başladı. Vefatı da yine bu şehirde gerçekleşmiştir.
Hayatı boyunca öğrenebildiği kadar ilim öğrenmeye çalışan Muhammed Bin Yahya El-Kurtubi, aynı zamanda bu süreçte çeşitli eserler de kaleme almıştır. Böylece öğrendikleri her zaman baki kalmıştır.
Muhammed Bin Yahya El Kurtubi Eserleri
Muhammed Bin Yahya El Kurtubi Eserleri oldukça kıymetli sayılan eserlerdendir. Kaleme aldığı yapıtlarından bazılarını sizlere aşağıda maddeler halinde sıraladık.
- Kitâb-ül-hitâb fî siyer-il-hutabâ
- El-Büşrâ fî ta’bîr-ir-rü’yâ
- El-Enbâü bi-me’fân-il-esmâ
Yukarıda maddeler halinde sıraladığımız eserlerin ilki hitâbet ilmi ile ilgili bir eserdir. İkinci eseri ise Rüya tabirleri ile ilgilidir. Günümüzde de halen pek çok kişi tarafından bu tabirlere rivayet edilir. En sondaki eseri ise Allah’ın diğer isimlerini açıklayan bir sözlük niteliğindedir.