İslam âlimlerinden biri olarak karşımıza çıkan Muhammed İzniki, tasavvuf ilminin en büyük âlimlerinden biri olarak bilinmektedir. Osmanlı devletinde yetişmiş olması ile birlikte gerçek ismine baktığımızda kaynaklarda Muhammed bin Kutbuddin bin Muhammed er Rumi el İzniki yazılı olduğunu görmekteyiz. Doğum tarihi ile ilgili herhangi bir bilgi kaynaklarda yer almamakta birlikte İznik’de doğduğu belirtilmiştir. Lakabı ise kaynaklarda Muhyiddin diye geçmektedir. Hanefi mezhebine mensup olmuş büyük bir âlim olmasının yanı sıra yaşadığı dönemlerde birçok da kitap yazmıştır. Fen bilimleri ve din ilimleri hakkında ders görmüş okuyup öğrenmiştir. Her ilim dalında hemen hemen çok bilgisi olmuş ve her ilimle de yakından ilgilenmiştir.
Muhammed İzniki ve Hayatı
Muhammed İzniki’nin hayatı konusuna geldiğimizde ise kaynaklarda çok detaylı bir bilgi bulunmamaktadır. Nakli ve akli ilimlerle yakından ilgilenmiş tasavvuf ilminde üstün mertebelere ulaşmış olduğu kaynaklarda belirtilmiştir. Tasavvuf ilminin yanı sıra fıkıh ilmi ve fen bilimleri ile de çok meşgul olmuş ve o dönemin en büyük önde gelen âlimleri arasında yerini almıştır. Özellikle tasavvuf ilmi ile ilgili fazla bilgisi olduğu için bu ilim hakkında birçok eseri bulunmaktadır. Kadılık görevinde bulunmuş ardından müftilik ve müderrislik görevlerinde yer almıştır. Ondan o dönemin önde gelen âlimleri övgü ve takdirde bahsetmiştir. Sözleri ile herkesi kendine hayran bıraktığını ve sözlerinin çok tesirli olduğunu birçok âlim kendi söylemiştir.
Muhammed İzniki ve Eserleri
Muhammed İzniki’nin eserleri konusuna baktığımızda birden fazla eseri olduğu kaynaklarda belirtilmiştir. Özellikle eserlerinde tasavvuf ilmi konusuna fazlasıyla değinmiştir. Şimdi sizlere bu eserlerin bir kısmı hakkında bilgiler aktaracağız.
- Mürşidül müteehhilin adlı eseri ilk sırada göze çarpmaktadır. Bu eserinde fıkıh ilmi hakkında konuları kaleme almış ve eserini Türkçe olarak yazmıştır.
- Zübdetüt tahkik adlı eserinde ise tasavvuf konusuna değinmiş ve birtakım önemli nasihatlerde bulunmuştur.
- Bir diğer eseri ise Mühtahül Celle olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu eserinde ise ilmi bilgileri kaleme almış ve bu eseri de Türkçe olarak hazırlamıştır.
- Bir başka eseri ise Şerhül Füsus olarak kaynaklarda yer almaktadır.
- Bir diğer eseri ise Şerhu Miftahıl gayb adlı eseridir ve bu eserinde de tasavvuf ilmi ile ilgili önemli ince detayları kaleme almıştır.