Nevaci yani Muhammed bin Hasen bin Ali bin Osman Şafi mezhebinin önde gelen âlimlerindendir. Miladi 1383 yılında Kahire şehrinde doğmuş ve büyümüştür. Dönemin önemli âlimlerinden icazetler alarak pek çok alanda ilim sahibi olmuştur. Lakabı Şemseddin’dir. Küçük yaşta zekâsı ile göze çarpan Nevaci din bilimleri dışında farklı alanlarla da ilgilenmiş ve bilgi sahibi olmuştur. Edebi alanda merakı olan Nevaci bu alanda önemli eserlere imza atmıştır.
Nevaci’nin İlim Hayatı
Nevaci devrinin önemli âlimlerinden dersler almıştır. İlk olarak eğitimine doğup büyüdüğü şehir olan Kahire’de başlamıştır. Küçük yaşta Kuran-ı Kerimi ezberleyerek hafızlık derecesine yükselmiştir. Bunun dışında Umde, Tenbih, Şatıbiyye, Elfiye gibi önemli kitapları ezberine almıştır. Bu ezberlediği kitapları devrin önemli âlimlerinin huzurunda okumuştur. Nevaci’nin ilim hayatı boyunca pek çok kitabı ezberinde tuttuğuna dair rivayetler bulunur. Kuran-ı Kerim’i ezberlemesinin yanı sıra kitabın okunması ile ilgili usul ve adapları içeren tecvit ve kıraat ilmini öğrenmiştir. Kuran-ı Kerim ile ilgili ilimleri devrin önemli âlimlerinden olan İbn Cezeri, Şemseddin Zeratiti ve Emir Hac İmam-ı Cemaliyye’den öğrenmiştir. İlim öğrendiği âlimler ona icazet vererek ilmini tasdik etmişlerdir. Fıkıh ilmi hakkında bilgileri Şemseddin Bermavi, Şemseddin Iraki ve Beyruci’den öğrenmiştir. Akli ilimler hakkında bilgileri İzzeddin bin Cema ile Bisati’den öğrenmiştir. Dil bilimi hakkında ilim aldığı âlim ise Nureddin bin Seyf Ebyari hazretleridir. Arabi ilimleri öğrendiği hocaları devrin ileri gelenlerinden olan; İbn-i Hişam Acimi, Şemseddin Şettanufi ve Alaeddin bin Mugalla’dır. Nevaci’nin ilim hayatı boyunca öğrendikleri arasında hadis ilmini Askalani’den almıştır. Askalani Hadis alanında önemli âlimler arasındadır. Nevaci edebiyata ve güzel söz söylemeye düşkün bir zat idi. Ayrıca güzel yazı yazmaya meraklıydı. Bu alanlarda eğitim alarak hat sanatını icra etmiştir. Şairlik yönüde bulunur. Yazdığı kitaplarını genellikle kendi el yazısı ile yazmıştır. Şairlik yönü ve edebi alanda kendini geliştirmesi sayesinde devrinde önemli ediplerden birisi olmuştur.
Nevaci’nin Eserleri
Nevaci tüm hayatını ilim öğrenmeye ve öğretmeye adamıştır. Şafi mezhebinin ileri gelen âlimlerinden birisidir. Nevaci eserlerini bulunduğu çeşitli şehirlerde eserlerini kaleme almıştır. İskenderiyye ve Dimyat şehirleri başta olmak üzere pek çok şehirde eserlerini kaleme almıştır. Nevaci’nin eserleri arasında Divanı önemli bir yere sahiptir. Bunun dışında Es- Subuh vel-gubuk, Tuhfet-ül Edib, Ravdat-ül Mecalis, El Matali-üş Şemsiyye fi Medaih-in Nebeviyye, Hulbet-ül Kümeyt isimli eserleri önemlidir. Bu eserlerinde hacca gittiği esnada Peygamber Efendimizin huzurunda bulunmasından dolayı içerisinde bulunduğu manevi halden ötürü kasideler yazmıştır. Kasideleri oldukça ünlü bir hale gelmiştir. Eserleri dışında önemli medreselerde dersler vermiştir. Özellikle Cemaliyye ve Haseniyye Medreselerinde hadis alanında dersler vermiştir. Buralarda önemi âlimlerin yetişmesine vesile olmuştur. Nevaci daha sonra doğduğu şehir olan Kahire’de miladi 1455 yılında vefat etmiştir.