Pir İlyas Hazretleri, Anadolu’da yetişmiş olan önemli evliya büyüklerindendir… Pir İlyas’ın ismiyse; Şücaeddin İlyas olarak bilinmektedir. Hatta Gümüşlüzade olarak da bilinmektedir. Aslen Amasyalıdır ve doğduğu tarih bilinmiyor sadece 813 yılında vefat ettiği biliniyor. Pir İlyas, Amasya şehrinde Sevadiye adlı mahallede yer alan mezarlık başında ki küçük bir tepe üstünde ki pirler türbesine gömülmüştür.
Pir İlyas’ın İlim Hayatı
Pir İlyas’ın ilim hayatı; nakli, akli ilimleri öğrenmekle geçmiştir. Özellikle yaşadığı bölge de, en önemli alimler arasında yer almıştır. Döneminde Amasya müftülüğünü de yürüten Pir İlyas, Timur Han’ın Amasya’yı almasıyla birlikte Türkistan’da ki Şirvan ahalisi istifadesine gönderilmiştir. Timur Han onun ihtiyacı karşılanacak kadar da maaş verilmesini buyurmuştur.
Pir İlyas hazretleri, Şirvan şehrine gittiğinde de yeğeni tarafından yani Gümüşlüzade Celaleddin Abdurrahman Çelebi Amasya müftülüğünde göreve başladı. Pir İlyas’da, Şirvan şehrinde ilim öğrenmeye devam etti. Tam o dönemlerde, arif-i billah Sadreddin eş-Şirvani sohbetlerine katılmaya başlayarak 40 gün onun yanında havette kalmıştır.
Halvet sırasında da; riyazet, mücahede ve ibadetle meşgul olmuştur. Sonradan da vatanına dönerek, 12 yıl riyazet ve mücahede ile günlerini geçirerek, kemale ermiştir.
Horasan’a giderek, Zeynüddin-i Hafi’nin sohbetlerine katıldı. Bu esnada da rüyasında Hz. Muhammed’i gördü ve ona, Sadreddin’e gitmesini istedi. Resulullahın isteği doğrultusunda, Şirvani’ye gitti. Pir İlyas, Şirvani’nin buyruğunda uzun süre kaldı ve riyazetle birlikte mücahede ile de meşgul olmuştur. Timur Han vefat edince hocasından izin alarak, memlekete dönüş yaptı. Arkasından hocasının ölüm haberini de alınca, Gümüşlüoğlu Dergâhı’nda öğrenci yetiştirerek, İslam dinini ve Hz. Muhammed’in ahlakını anlatmaya başladı. Bu görevleri yürütürken, Hakkın rahmetine kavuşmuştur.
Pir İlyas’ın Cenazesi
Pir İlyas’ın cenazesi yıkanırken, herkesi hayretler içesinde bırakacak olay gerçekleşti. Pir İlyas’ı, kendisine ait evin sofa adı verilen bölümünde yıkadılar. Yıkama esnasında sofanın ağacı kırılarak tam Pir İlyas’ın üzerine düşerken kendisi doğrularak tek eliyle ağacı tuttu ve kaldırdı. Sonrasında da yerine tekraren uzandı. Cenazede bulunanlar bu olaya hayretle baktılar. Olaya şahit olanlar, cenaze sonrasında Allah’ın huzuruna giderek tevbe ettiler.