Reis-Zade Mustafa Aşar Efendi, bir Osmanlı alimidir… Osmanlı’nın 93. Şeyhülislamı olarak biliniyor. Mustafa Aşir isimli Reis-Zade Mustafa Aşar Efendi oldukça donanımlı zattır…
Reis-Zade Mustafa Aşar Efendi Nasıl Bir Hayat Geçirdi?
Reis-Zade Mustafa Aşar Efendi, Sultan Birinci Mahmud Han zamanında dışişleri bakanlığı görevini yürüten Mustafa Efendi’nin de aynı zamanda oğludur… Bundan dolayı da, Reis Zade olarak ünlenmiştir. 1141 yılında doğan Reis-Zade Mustafa Aşar Efendi’nin doğduğu yer bilinmiyor.
Kastamonulu olan Reis- Zade Mustafa Aşar Efendi, 1209’da da İstanbul’da vefat etmiştir. Naaşı, Bahçekapı’ya yakın yaptırdığı kütüphane taraflarına defnedilmiştir.
Reis-Zade Mustafa Aşar Efendi’nin İlim Hayatı
Reis-Zade Mustafa Aşar Efendi’nin ilim hayatı, babasının yanında başlamıştır. Ayrıca döneminin ünlü alimlerinde, dersler almıştır. 15 yaşında girdiği sınavı kazanarak, 1157’de de diploma almaya hak kazanmıştır. Sonrasında da, kadılık mesleğiyle ilgili çalışmalar yürütmüştür. Çalışmaları sonucunda da ilk olarak; Yenişehir Fenan kadılığında, Bursa’da ve Mekke’de kadılık görevine başlamıştır.
Mekke’ye kadılık yapmak için gittiğinde de, hac görevini de yerine getirerek; Hz. Muhammed’in de mezarını da ziyarette bulunmuştur. Daha sonra da İstanbul Kadılığına getirilmiştir. O senenin içerisinde de, Anadolu payesi ile taltif edildi. Arkasından da; Anadolu kadı askerliği, Rumeli payesi ve kadı askeri gibi görevleri de icraat etmiştir.
Reis-Zade Mustafa Aşar Efendi, Şeyhülislam Hamidi-Zade Mustafa Efendi’nin döneminde de Kastamonu’ya gönderilerek orada bir süre kalıp birçok hayır işleri yapmıştır. 1205 yılında tekrar İstanbul’a gelerek, Rumeli kadı askeri olmuştur. Kadı askerlik görevinde ki süreyi dolduğu içinde işten ayrılarak, kendini ibadete de vermiştir. 1213 yılında, şeyhülislam makamına, Dürri-zade Mehmed Arif Efendi yerine getirilmiştir.
1 buçuk yıl yaptığı şeyhülislamlık görevinden ayrılarak, tekrar kendini evinde ibadete vermiştir.
Reis-Zade Mustafa Aşir Efendi’nin Ahlakı
Reis-Zade Mustafa Aşir Efendi’nin ahlakı; diğer İslam alimlerinin olduğu gibi çok güzeldi… Faziletli bir kişi olan Reis-Zade Mustafa Aşir Efendi; hayırseverdi, hoş sohbetliydi, nezaketliydi aynı zamanda da cömertti… Kıymetli eserleri toplayarak, Bahçekapı’da kütüphane yaptırmıştır. Kastamonu’da yaşadığı dönemlerde de, Mevlit kandillerinde her sene dualar okutmuştur. Hatta bu gerçekleştirdiği mevlidin masraflarını karşılayacak birde vakıf kurdu. Aynı zamanda Reis-Zade Mustafa Aşir Efendi, hattattı ve güzel yazılar yazardı.
Reis- Zade Mustafa Aşir Efendi’nin hatta Tefsir-i Münşi isminde de, risaleleri bulunuyor. Bu risaleler; Türkçe, Arapça ve Farsça olarak yazılmıştır.