Muhammed Tavüdi, 1716 yılında Fas’da dünyaya gelmiştir. 1793 yılında ise doğduğu topraklarda hayata veda etmiştir. İsmi, Muhammed b. Talib Bin Sevde el Mürri Tavudidir. Fas bölgesinde yetişen, dönemin büyük alimlerinden biri olarak bilinir ve künye ismi ise Ebu Abdullah’tır. Öğrenim hayatına Fas bölgesinde başlayan Tavüdi, dönemin büyük isimlerinden hadis ilmi öğrenmiştir. Birden fazla ilim kitabını okuduğu ve ezberlediği de ifade edilir. Fıkıh, hadis ve tefsir ilimlerinde üstün derecelere yükselen Tavüdi, dönemin tanınan isimleri arasında yer almıştır.
- Mantık ve kelam ile beyan, usul, tefsir, hadis gibi ilimleri: Ebu Abdullah Muhammed bin Abdüsselam Benani, Şihabüddin Ahmed bin Abdülaziz Hilali, Şihabüddin Ahmed bin Mübarek Sicilmasi gibi önemli isimlerden öğrenmiştir. Ayrıca hocası hayattayken de, onun huzurunda öğrencilere ders verdiği de teyit edilir.
- Müfti Ebul Abbas Ahmed bin Ahmed Temmak, Kadı Ebul Beka Savi, ile Ebu Abdullah Lenduz gibi meşhur alimlerden ilim dersleri almıştır.
Muhammed Tavüdi, hocası tarafından çok sevilen bir öğrenci olduğu için diğer öğrencilerden de ayrı tutulduğu ifade edilir. Hocası hayatını kaybettiğinde ise, Tavüdi onu kabrine yerleştirmiştir. Ebu Abdullah Muhammed bin Kasım Cüsus’dan aldığı derslere uzun zaman devam etmiştir. Tavüdi, 1767 yılında hac ibadetini yaptıktan hemen sonra, Mısır’a gitmiştir. Camiül Ezher’de ise ilim meclisi kurmuş ve İmam-ı Malik’in;
- Muvatta’ının tamamını, Kütübü Sitte ve Şemail-Hikem gibi başka eserleri de okutmuştur.
Derslerini ise bölgenin önemli devlet adamları ile alimleri ve halkın takip ettiği belirtilir. Talebelerinden ilim alanında iyi yetişenlere ise diploma verilmiştir.
- Ayrıca Tavudi; Mekkei Mükerrem’edeki büyük alimler olan Abdürrahman Bin Eslem Yemeni, Şeyh Abdullah Mirgani, Şeyh İbrahim Zemzemi gibi isimlerden dersler almış, onlar ile görüşmüştür. Aynı zamanda derslerde vermiştir.
- Medine-i Münevvere’de: Muhammed bin Abdülkerim Semman ve Ebül-Hasen Sindi, Abdullah Cafer Hindi gibi isimler ile görüşmüştür.
- Mısır bölgesinde ise: Cevheri, Saidi ve Hasen Ceberti, Seyyid Ayderusi, Şeyh Mahmud Kürdi, İsa Beravi, Üryan, Atiyye, Echuri gibi büyük alimler ile ve ilmi müzakerelere girmiştir. 1788 yılında ise, Magrib sultanı ona kadılık teklif etmiştir.
Muhammed Tavüdi ise kadılık görevini kabul etmemiştir. Ünü duyulan ve tanınan Tavüdi hakkında, fetvalarının sağlam olduğunda da bahsedildiği belirtilir. Yaşamı boyunca, güzel bir ahlak ile yaşadığı ifade edilir. Magrib sultanı Mevlana Muhammed öldüğü zaman, saltanat konusunda çocukları arasında sorunlar çıkmıştır. Halk ve devletin önde gelen adamları arasında yaşanan fikir anlaşmazlığı için, Tavudi’nin aracılık yaparak düzelttiği belirtilir. Tavudi, Sultan Mevlana Süleyman’dan; Allahü Teala’nın buyurduklarına biat edilmesini istemiştir. Zulüm yapmamak, haram işlememek ve emirlere uyması konusunda ondan söz aldığı da eklenir. Aynı şekilde bölge halkına da biat etmiştir.
Muhammed Tavüdi Eserleri
Muhammed Tavüdi dönemin önemli ilim sahibi unvanına sahip bir âlimdir. Öğrendiği ilim ve irfanını öğrencileri ile paylaştığı gibi, çeşitli eserlere de imza atmıştır. Eserlerinden bazıları; Hasiye Ala Cami’is Sahih il Buhari( dört cilt), Hasiye Alel Beydavi ve El Minhat Üs Saniye Fis Salat il faite bulunmaktadır.