Şücâeddîn-i Karamani veya Şeyh Şücaeddin Karamani isimleriyle bilinen dönemin önemli İslam alimidir.
Şücâeddîn-i Karamani’nin Hayatı
Şücâeddîn-i Karamani hayatı hakkında iki farklı anlatım bulunmaktadır. İki anlatımda iki farklı isim kullanılmıştır; Şücâeddîn-i Karamani ve Şücâeddîn Veli. Bunların iki farklı alim olma ihtimali daha yüksektir fakat yazılan kaynaklarda hayatlarının çok benzediği görülmüştür. İkisi de 15. yüzyılda yaşamıştır ve ikisinin de Edirne’de türbesi bulunmaktadır. Şücâeddîn-i Karamani ismi adı altında yazılan hayat hikayesine göre, nerede doğduğu bilinmemektedir. Karaman ismiyle alınan şehir ile bir alakası olduğu bu yüzden Karamani ismini aldığı söylenmektedir. I. Mehmed ve II. Murad dönemlerinde yaşamıştır. Somuncu Baba yani Şeyh Hâmid-i Kayseri’den eğitim almıştır. Daha sonra Edirne’ye yerleşti ve orada eğitim vermeye başladı. Ayrıca burada kendi türbesinin duvarlarından birini inşa etti. Duvarı inşa ederken her kerpiçte 3 defa İhlas suresini okudu. Edirne’de vefat etti ve inşa ettiği türbeye defnedildi. Daha sonra türbe Kanuni Sultan Süleyman geldiğinde türbe yanındaki mescidi genişlettirdi ve cami haline getirdi.
Şücâeddîn Veli hayatı hakkında anlatılanlara göre ise, İmam Ali er-Rızâ’nın soyuna dayanmaktadır. Timur’un Anadolu’ya geldiği zaman Şücâeddîn Veli’yi ziyaret ettiği söylenmektedir. I. Mehmed ve II. Murad dönemlerinde yaşamıştır. Eskişehir’de yaşamış Bursa, Kütahya, Manisa ve Ankara gibi şehirleri dolaşmıştır. Abdal Mehmed, Kaygusuz Abdal, Ümmî Kemal, Seyyid Nesîmî, Mecnûn, Baba Hâkî, Abdal Yâkub ve Hacı Bayrâm-ı Velî gibi dönemin ünlü alimleriyle tanıştığı belirtilmiştir. Kalenderî hayat tarzını betimlediği anlaşılmaktadır. Ölümünden sonra Uryan Şücâîler adında bir Alevi kolu gelişmiştir. Eskişehir’de kendi türbesinin ve Edirne ile Antalya’da da makamının bulunduğu söylenmektedir.
Şücâeddîn-i Karamani’nin Eserleri
Şücâeddîn-i Karamani eserleri hakkında bilgi bulunamasa da Şücâeddîn Veli’nin Vilâyetnâme-i Şeyh Şücâeddin adında otobiyografi benzeri bir eser yazdığı bilinmektedir. Bu eser şu an Kastamonu İl Halk Kütüphanesi’nde yer almaktadır. Şücâeddîn-i Karamani ve Şücâeddîn Veli karıştırılsa da iki farklı kişi olduğunu düşünmek daha mantıklı olmaktadır. Şücâeddîn-i Karamani’nin Sünni mezheplerde birine bağlı olduğu düşünülmekle beraber Şücâeddîn Veli’de Alevi etkileri görülmekteydi.