İslam âlimlerinden biri olarak karşımıza çıkan Bakıyye Bin Mahled, hadis ve fıkıh âlimi olarak tarihte bilinmektedir. Künyesine baktığımızda Ebu Abdurrahman olduğunu görüyoruz. Gerçek ismi ise Bakıyye Bin Mahled bin Yezid olarak karşımıza çıkmaktadır. M.817 (201) senesinde Endülüs’te doğan âlim, doğduğu yerin Kurtuba şehrinde yaşamını sürdürmüştür. Dünya malına değer vermeyen ve mal mülk peşinde olmayan bir âlim olarak bilinmektedir. Bunun yanında son derece de dindar dinine bağlı bir âlim olarak göze çarpmaktadır. Kendi dönemlerinde fazla sayıda eser yazmış olmasına rağmen bu eserler maalesef ki günümüze kadar ulaşmayı başaramamıştır. İlim hayatına baktığımızda ise yaklaşık olarak 284 âlim ve bilginden ilim öğrenmiş olduğunu görüyoruz. Hocasının kim olduğuna gelecek olursak karşımıza Yahya Bin Yahya el-Leysi el-Kurtubi çıkmaktadır. İlim uğruna hem doğu tarafına hem de batı tarafına gittiği söylenmektedir.
Bakıyye Bin Mahled ve Hayatı
Yukarıdaki yazımızın içeriğinde de belirtmiş olduğumuz gibi ilim uğruna hem doğuya hem de batıya giden Bakıyye Bin Mahled’in hayatı ilim ve bilgilerle dolu geçmiştir. Bununla birlikte birçok yerde bulunan âlim ve bilginlerden de çok önemli ilimler öğrenmiştir. Mısıra gittiği zamanlarda orda âlim ve çok bilgili olan Yahya Bin Bukeyr’den, Bağdad’a gittiği zamanlarda Ahmed Bin Hammel’den, Hicaz’a yaptığı seyahatinde Ebu Mus’ab ez-Zübeyri’den, Şam tarafına yaptığı bir gezide Hişam Bin Ammar’dan ve daha birçok âlim ve bilginden hem ilim öğrenmiş hem de hadis-i şerif öğrenme fırsatını bulmuştur. Bir başka önemli nokta ise ilk Endülüs’de ilk kez hadis-i şerifleri kendisi yayınlamıştır. Sık sık da fetva vermekle birlikte her yıl da hacca gitmiştir. Dindar ve dinine çok bağlı olduğunu yukarıdaki yazımızda belirtmiştik. Bu sebepten dolayı da Cuma günleri haricinde her Allah’ın günü oruç tutmuştur.
Bakıyye Bin Mahled ve Eserleri
Çok ibadete düşkün olması ile bilinen âlim, bu yüzden de sık sık Kuran okumuş ve ilmi mümkün olduğunca yaymaya çalışmıştır. Bir başka bilinmeyen özelliği ise toplamda tam yetmiş savaşa da katılmış olduğu söylentisidir. Bakıyye Bin Mahled’in eserleri konusuna baktığımızda ise Müsned adı altında eseri olduğunu ve yazdığı her şeyi bu eserin içinde toplamış olduğunu görüyoruz. Edindiğimiz bilgilere göre bu eserinin içinde bin üçyüzden fazla sayı da hadis-i şerifin toplandığı belirtilmiştir. Aynı zamanda bu eserini fıkıh konulara uygun olarak düzenleyip derlemiştir. Birçok âlim ise onun eseri için İslam tarihi boyunca hiç rastlanılamayacak kadar güzel olduğunu vurgulamıştır. Endülüs valisi kendisinden kitaplarının çoğaltılmasını istemiş ve bu ilmin de geniş kitlelere yani herkese yayılması gerektiği vurgulanmıştır. Bir rivayete göre de bu eseri okuyan İbn-i Ebi Şeybe kitabın etkisi altında kalmıştır. Onunla birlikte Abdürrezzak San’ani de kitabın etkisi altında kalmıştır.