İmam Gazali, İslam alimlerinin içinde en büyüğü olarak bilinir.
- Muhammed bin Muhammed bin Muhammed bin Ahmed gerçek ismidir.
- İmam Gazali’ye ait künye, Ebu Hâmid’dir…
- İmam gazalinin lakaplarıysa; Huccet-ül-İslam, Zeyneddin’dir …
Nisbe ile meşhur olan Gazabi, bir müctehiddi aynı zamanda da diyebiliriz. Şafii mezhebine mensup bir alimdir…
İmam Gazal’nin Hayatı
İmam Gazali, İran’ın Tus kentinde Gazal kasabasında 1058 yılında dünyaya gelmiştir. İmam Gazali’nin babası salih zat olmakla birlikte fakirdi de… Alimlerin sohbetlerine devamlı katılırdı. Kendince onlara yardımlarda ve iyiliklerde bulunurdu. Alimler sohbet yaparken dinleyip onları ağlardı ve Allah’a alim bir evlat vermesi için yalvarırdı.
Özellikle İmam Gazali’nin babası ölürken, bir miktar para bırakarak vasiyet yapmıştır. Vasiyete göre paranın çocuklarının alim olması için harcanmasını istemiştir. Onların iyi bir birey olması olgunlaşması için sürekli dualar etmiştir. Babanın isteği gerçekleşti ve iki kardeşte medresede eğitim görerek, yüksek alimlerden oldular.
İmam Gazali’nin Eğitimi
İmam Gazali’nin eğitimi, fıkıh okuarak başlamıştır. İmam Ebu Nasr İsmaili, İmam Gazali’ye özel dersler vermiştir. Dersler bitince de İmam Gazali, Tus’a yeniden dönmüştür. Memleketinde de devamlı tahsilini sürdürmüştür. Sonrasında da ilim, kültürü merkezi olarak bilinen Nişabur’a giderek; zamanının çoğunluğunu büyük alimlerin yanında geçirmiştir. İmam-ül-Harameyn Ebu’l-Meâli el-Cüveyni’nin de, İmam Gazali ayrıca öğrencisidir…
Üstün zekalı, çalışkan, azimli bir öğrenci olmasından dolayı hocası tarafından da çok iyi ilgilenilmiştir. Münazara, fıkıh, hukuk, hadis, mantık ve kalam gibi ilimleri burada öğrenmiştir.
Ebu Sehl el-Mervezi, Ebu’l- Hüseyin el-Mervezi, Ebu Nasr el-İsmaili, Ebu Hâmid er-Rezekani, ve Ebu Yusuf en-Nessâc alimleri de İmam Gazali’nin hocalarıdır. Nişabur’da ki tahsili bitince, edebiyat hamisi aynı zamanda da çok önemli ilimci olan Selçuklu’nun vezirliliğini yapan Nizamülmülk’ün davet etmesinden dolayı Bağdat’a gitti. Oradakiler İmam Gazali’nin, ilminde ki derinliğe ve olayları çok çabuk izah edebilmesinde ki üstünlüğe çok fazla hayran kalmışlardır. O dönemde ki, sapıklaşmış fırka mensuplarını da çok güzel bozguna uğratıyordu.
İmam Gazali, 30 yaşında İslamiyet’e büyük katkılar sağladığı için Nizamiye Üniversitesi’ne tayin edilmiştir. Üniversitenin rektörü olan İmam Gazali, 3 öğrenciye de gereken tüm ilimleri öğretmiştir. Yetiştirdiği öğrencilerin kesinlikle haddi ve hesabı yoktur desek tam da yeridir… Ebu’l-Hasan el-Belensi, Cümert el-Hüseyni, Ebu Mansur Muhammed ve Muhammed bin Esad et-Tusi’de İmam Gazali tarafından yetiştirilen ünlü alimler arasında yer alıyor.
İmam Gazali, aynı zamanda devlet adamları tarafından da çok fazla ilgi ve sevgi görmüştür. Nizamiye Üniversitesi sıralarında da; Meahiz-ül-Hilâf, El-Veciz, Kitabü’l-Basit fil-Füru, Kitab-ül-Vesit isimli kitaplar yayına sunuldu.
İmam Gazali’nin Eserleri
Sapık fırkaların görüşlerini çürütebilmek adına; Fedâil-il-Müstehzariyye ve Kitabu Fedâihil-Bâtınıyye isimli eserler İmam Gazali’nin en önemli yapıtlarıdır… İmam Gazali eserleri arasında ayrıca incelemelerde çok önemli yer tutuyor.