Ebû Abdullah Magribi yaşadığı dönemin büyük evliyalarından ve İslam alimlerinden biri olarak bilinmektedir. Bilinen tam adı Muhammed bin İsmail Magribî, künyesi ise Ebû Abdullah’dır. Batın ve Zâhir ilim alanlarında yüksek seviyede bilgi sahibi ve herkesi etkisi altına alacak çok hikmetli sözlerin sahibidir. Yaşadığı dönemde bulunan insanlar ve diğer alimler Ebû Abdullah Magribi’nin çok büyük ilim sahibi bir evliya olduğuna kanaat getirmişler ve ona saygı göstermişlerdir. Çevresinde bulunan herkesin Ebû Abdullah Magribi’ye karşı hürmet gösterdiği ve muhabbet bağı kurmak istediği bilinmektedir. Kendisi talebe yetiştirmekte ve yeni alimlerin yetişmesinde oldukça ünlü bir isim olarak tarihte yer almaktadır. Bu nedenle yaşadığı dönemde alim olmak isteyen ve ilimle uğraş isteyen herkesin çaldığı ilk kapı olmuştur. Ebû Abdullah Magribi’nin bilinen özelliklerinden bir diğeri çevresinin ilettiği bilgiler doğrultusunda çok az uyuduğu ve çok az yemek yediğidir. Vaktini israf etmekten çekinen ve zamanının büyük çoğunluğunu ilim öğrenmeye ayırdığı bilinmektedir. Onu yakından tanıyan kaynaklar “Elbiseleri hiç kirlenmez, saçı ve sakalı hep ayarında durur” diyerek titiz ve temiz bir kişi olduğunu belirtmiştir.
Ebû Abdullah Magribi’nin Aile Yaşantısı Nasıldır?
Ebû Abdullah Magribi’nin aile yaşantısı da tıpkı öğrencileri ve hocalarıyla kurduğu ilişki gibi derin bir muhabbete, sevgi ve saygıya dayanmaktadır. Yazılı kaynaklarda dört tane oğlu olduğu bilinmektedir. Oğullarını yetiştirmeye ve onları eğitmeye küçüklük yaşlarından itibaren büyük bir emek sarf ettiği bilinmektedir. Çocuklarının her birine bir sanat dalı öğretmiştir. Bu uğraş sonucunda yakın çevresi Ebû Abdullah Magribi’ye “Her çocuğunuzun sanat sahibi olması için neden bu kadar uğraşıyorsunuz, bunun bir nedeni var mı?” diye sormuşlardır. Ebû Abdullah Magribi bu soruya cevap olarak her seferinde “Ben öldükten sonra geçim derdine düşerler. Sonra da beni sevip saygı gösterenlerden benim adımı kullanarak ihtiyaçlarını isterler. Bunun korkusuyla her birinin bir iş ve sanat, zanaat sahibi olmasını istiyorum.” diyerek yanıt vermiştir. Geçimlerini temin etmekte zorluk çekmemeleri için çocuklarını hem sanatla hem de ahlakla yetiştirmeye özen göstermiştir.
Ebû Abdullah Magribi’nin Kimlerden İlim Öğrenmiştir?
İslam alimlerinin yetiştirilmesi talebe – hoca ilişkisine dayanmaktadır. Her alim kendisinden sonra gelecek ve bu görevi layığıyla üstlenecek yeni alimler yetiştirmeyi hedeflemektedir. Bilgi ve birikimlerini onlara aktararak, onlara sorgulama ve araştırma yetilerini kazandırmaktadır. Her İslam alimi gibi Ebû Abdullah Magribi’nin hocaları da onun bu denli büyük bir alim olmasında etkin rol oynamışlardır. Ebû Abdullah Magribi’nin hocaları arasında en etkin olan isim Ebü’l Hüseyin Ali Râzî Hirevî’dir. Ebü’l Hüseyin Ali Râzî Hirevî her zaman Ebû Abdullah Magribi’ye çok kıymet vermiş ve onun ilerde büyük bir evliya olacağını öngörmüştür. Bu sebeple tahsil süresi boyunca hoca- talebe ilişkisinden ziyade çok daha derin bir bağ kurmuşlardır. Kendi ilim ve rivayetlerini aktarmasının yanı sıra Ebû Abdullah Magribi’nin her zaman okuyan, araştıran, sorgulayan bir insan olmasına önem vermiş ve bu konular üzerine onu yetiştirmiştir. Ebû Abdullah Magribi de çok iyi bir talebe olarak anılmaktadır. Öğrenim süresi boyunca her zaman İslam ilimlerine karşı çok hevesli ve öğrenme aşkıyla adeta yanıp tutuşan biri olduğu bilinmektedir. Talebelik konusundaki başarıları kadar hocalıkta da büyük bir isim olmuştur. Kendi hocası bü’l Hüseyin Ali Râzî Hirevî’yi kendisine rol model alarak o da yeni alimler yetişmesinde etkili bir isim olmuştur.
Ebû Abdullah Magribi Kimlere Hocalık Yapmıştır?
Bilinen tüm İslam alimleri gibi Ebû Abdullah Magribi’de birçok alim yetiştirilmesinde büyük rol oynamıştır. Aynı dönemde onunla beraber yaşayan kaynakların verdiği bilgiler doğrultusunda Ebû Abdullah Magribi’nin talebe yetiştirme konusunda çok başarılı bir isim olduğu bilinmektedir. Öğrencileriyle arasında kurduğu sevgi ve saygı çerçevesindeki bağın yanı sıra disiplini ve eğitimi nizami bir düzende ilerletmesi bu kadar başarılı olmasının etkenlerinden biri olmuştur. Ebû Abdullah Magribi’nin öğrencileri arasında bilinen ve tanınan birçok İslam alimi bulunmaktadır. İbrâhîm bin Şeybânî, İbrâhîm bin Havvâs, Ebû Bekir Bîkindî yetiştirdiği alimlerden bazılarıdır. Ebû Abdullah Magribî’nin talebelerine hep “Amellerin en kıymetlisi, vakitlerini, Allahü teâlânın rızâsına uygun olarak değerlendirmektir.” diye buyurduğu bilinmektedir. Bu sözünden ve talebelerine yaklaşımlarından yapılan çıkarımlar doğrultusunda ilim öğrenmeye büyük bir disiplin ayırdığı saptanmıştır. Kendi tahsil süresi boyunca ve talebe yetiştirirken öğrencilerine her zaman az uyumayı, az yemeyi ve hayatı öğrenerek geçirmeyi aşılamıştır.