Ebû Abdullah Seyyid Muhammed yaşadığı dönemin sevilen ve ilim sahibi olarak tanımlanan evliyalarından biri olarak bilinmektedir. Tam ismi Muhammed, künyesi ise Ebû Abdullah’tır. Ebû Abdullah Seyyid Muhammed kendisi gibi alim olan Muhammed İbni Muhtâr soyundan gelmektedir. Hayatının büyük bir çoğunluğunu Fas’ta geçirmiş ve bu kentte İslam ilmi eğitimleri almaya başlamıştır. Doğum tarihi 1161 (m. 1748) yılı, vefat ettiği tarih ise 1203 (m. 1788) olarak bilinmektedir. Vefat ettiği günün Rebî’ul-evvel ayının onuncu günü olduğu söylenmekte ve vefat ettiği yer ise Fas’ta Sahra mevkii olarak tarihte yer almaktadır. Ebû Abdullah, Fas’ta fıkıh, tefsir, hadis-i şerif ve kelam gibi konularda otorite sayılmakta ve büyük saygı görmektedir. Bu nedenle ilim öğrenmek isteyenlerin, Kuran’ın inceliklerini öğrenmek isteyenlerin uğrak yeri olmuştur. Ebû Abdullah’ı yakından tanıyan kişiler onun alimlik kisvesi dışında kişisel hayatında da herkesin sevdiği bir insan olduğunu söylemiştir. Bilgin, hoşgörülü, akıllı, cömert ve dürüst bir kişi olarak tanımlanmaktadır. Bu nedenle ilim muhabbetleri dışında kendisinden ders alan ve iletişim kuran kişiler onunla derin bir gönül bağı kurmaktadır.
Ebû Abdullah Seyyid Muhammed’in Hayatı Nasıl Geçmiştir?
İslam alimi olarak yetişen kişilerin büyük çoğunluğu ilim dersleri almaya ve bu uğurda yetişmeye çok küçük yaşta başlamıştır. Ebû Abdullah Seyyid Muhammed’in hayatı da İslam ilminin inceliklerini öğrenmekle ve okumakla geçmiştir. Ebû Abdullah henüz çok küçük yaşlarda iken ailesi tarafından potansiyeli fark edilmiştir. Henüz dört beş yaşlarında bir çocukken oyun oynamayı bırakmış, tıpkı yetişkinler gibi okumaya ve öğrenmeye heves etmiştir. Bu çabası ile o yaşlardayken Kur’an-ı Kerim öğrenmeye ve ilim tahsil etmeye başlamıştır. Yedi yaşında geldiğinde yetiştirilmesinde büyük emeği olan kırâat âlimlerinden İmâm-ı Nâfi’nin önerisi ve yönlendirmesi üzerine Kuran-ı Kerim’i ezberleyerek hafız olmuştur. Bu unvanı hak etmesinin ardından fürû ve usûl ilimlerini öğrenmeye başlamıştır. Yaşı henüz ergenlik evresine geldiğinde ise artık kendisi talebeler yetiştirmeye ve fetvalar vermeye başlamıştır. Ebû Abdullah hayatını İslam ilmine ve insanlara hizmet etmeye adamıştır. Çocuk yaşta başlayan bu ilim süreci ömür boyu devam etmiş ve kendisinden sonra yetişecek alimlere de hizmetler etmiştir.
Ebû Abdullah Seyyid Muhammed’in Hocaları Kimlerdir? Kimlerden İlim Öğrenmiştir?
İslam alimlerinin ortak özellikleri muhakkak başka bir alim tarafından yetiştirilmiş olmalarıdır. Her alim kendi ilim alanında bilgilerini talebelerine aktararak onun da donanım sahibi bir alim olmasını hedeflemektedir. Ebû Abdullah Seyyid Muhammed’in hocaları da onun tüm Fas’a ve İslam tarihine yayılacak kadar ün sahibi bir alim olmasında büyük rol oynamışlardır. Ebû Abdullah Seyyid Muhammed çocukluk çağlarında ilim öğrenmeye hocası ve büyük evliyalardan biri olan İmâm-ı Nâfi ile başlamıştır. İmâm-ı Nâfi, Ebû Abdullah’a Kuran-ı Kerim’i ilk öğreten ve ezberleten kişidir. Kuran derslerinin yanı sıra Ebû Abdullah Seyyid Muhammed hocası İmâm-ı Nâfi’den yanında yetiştiği süre boyunca tasavvuf, hadis ve fıkıh dersleri de almıştır. Hocası İmâm-ı Nâfi, Ebû Abdullah Seyyid Muhammed’i “sabırlı, akıllı, azim sahibi” bir talebe olarak tanımlamaktadır. Öyle ki Ebû Abdullah Seyyid Muhammed talebelik süresi ve tüm hayatı boyunca çok az uyuyan, çok az yemek yiyen ve vaktinin çoğunu ilim öğrenmeye, ibadet etmeye ayıran bir alimdir. Hayat boyu süren bu alimlik yolculuğu sonrasında ise günümüzde hala rivayetleri ve çalışmaları kullanılmakta, ismi İslam alimleri dünyasında anılmaktadır.