Doğum tarihi ile ilgili tarih kitaplarında herhangi bir bilgi bulunmayan Ferdî Abdullah Efendi Nakşibendiyye tarikatına mensup, bu tarikata önemli hizmetlerde bulunmuş irfan sahibi bir şahsiyettir. Manisa’nın Turgutlu ilçesi halkından olan mübarek zat, tahsilini İstanbul’da tamamlamayı müteakip Turgutlu’ya dönerek ilçe müftülüğünde göreve gelmiştir. Burada yaptığı görev esnasında İslami ilimlerin yayılması ve çeşitli dersler verilmesi konusunda önemli adımlar atılmasına vesile olmuştur. Bu görev esnasında bir ara hac vazifesi için Mekke-i Mükerreme’ye giden Ferdî Abdullah Efendi burada Nakşibendiyye tarikatının önde gelen isimlerinde Hindistanlı Muhammed Can Efendi Hazretlerinden icazet alarak memleketine dönmüştür.
Ferdî Abdullah Efendi’nin Devlet Görevi
Yaşadığı dönemin Osmanlı Şeyhülislamı Arif Hikmet Bey’in ataması ile İstanbul’daki Fatih civarlarında konuşlu olan Emir Buhari Dergâhına tayin olması ile Ferdî Abdullah Efendi’nin devlet görevi farklı bir hal almıştır. Bu dergâhtaki görevi esnasında İslami ilim dersleri veren mübarek zat yetiştirdiği talebeler vasıtası ile açtığı yolu uzun yıllar devam ettirmiştir. Buradaki görev esnasında 1857 yılında vefat eden Ferdî Abdullah Efendi dergâhın avlusuna defnedilmiştir. Turgutlu’da bulunduğu dönemde Hüseyin Ağa kütüphanesine yönelik yazdığı manzum tarih, sonraki dönemde kütüphanenin kapısına kazınmıştır. Söz konusu kütüphanede Ferdî Abdullah Efendi’nin kendi el yazması ile yazdığı Salât-ı Meşîye ve Ayât-ı Mensûha eserleri bulunmaktadır. Burada yer alan eserlerin tercümesinden yer alan derlemeler aşağıda sıralanmıştır.
Ferdî Abdullah Efendi’nin Eserleri
Turgutlu kütüphanesinde bulunan Ferdî Abdullah Efendi’nin eserleri tercümesi derlenerek aşağıdaki isimlerle okuyucunun hizmetine sunulmuştur.
- Hamdülillah zîneti efzâyı kelâm
- Hazretin bir de Kasîdi Büre
- Razı olsun cümleden Rabbı ibâd
- Fetholur her müşkilât Allah ile
- Mektebi miftah bismillah ile
- Al ve ashabın ola ervahı şad
- Ravzai Pâke salât ile selâm
Hayatını İslam dinine hizmet yolunda harcayan Ferdî Abdullah Efendi son derece cömert, insanlara saygılı ve örnek bir karaktere sahip birisi idi. Yetiştirdiği talebeler de kendisi gibi yaşadıkları döneme örnek olmuş insanlardır. Dönemin devlet büyükleri tarafından dahi hürmetle karşılanmış bir zat olan Ferdî Abdullah Efendi dergâh derslerinde dönemin parmakla gösterilen hocalarından idi.