Yıldırım Bayezid döneminde yaşamış bir ilim adamıdır. Gerçek ismi Hıdır bin Ali bin Hattab’dır. “Hacı Paşa” ismi ünlü oldu. “Celalüddin” olarak da bilinir. Anadolu’da çeşitli ilim adamlarından eğitim gördü. Mısır’a eğitimine devam etmek için gitti. Ekmelüddin ve Baberti’den eğitim aldı. Hanefi fıkıh bilgilerinde kendini geliştirdi. Mübarek Şah Mantıki’nin akli derslerine katıldı. Akli ve nakli ilimlerde birçok ders gördü. Aydınlı’da doğmuştur. Hekimlerin çare bulamadığı bir rahatsızlığa yakalandı. Tıp öğrenmeye başladı. Kısa süre içerisinde ünlü bir hekim oldu. Kahire hastanesine baş hekim oldu. İlaç ve hastalık konularında uzmanlaştı. Doğduğu topraklara döndü. Aydınoğulları beyi İsa Bey’in takdirini kazandı. “Şifa-ül-eskam ve deva-ül-elam” kitabı vardır. Ardından “Teshil” isimli tıp eserini kaleme aldı. Timur’un doktorları ile tanıştı. Bu doktorlar kendisinin tıp bilgilerini onayladı ve takdir etti. Seyyid Şerif Cürcani ile tanışıp kendisinden eğitim aldı. 816 (m. 1413) senesinde öldü.
Hacı Paşa Eseri
Din alanında ve akli ilimlerde kendini geliştirdi. İnsanların hem dünya hem ahirette rahatları için çalıştı. Birçok öğrencisi oldu. Edindiği bilgileri öğrencileri ile paylaştı. Farklı alanlarda kitaplar yazdı. Döneminin alimleri ile tanışıp onların sohbetlerine katıldı. Kadılık, medreselerinde hocalık, sarayda hekimlik gibi görevler yapmıştır. Çoğunlukla tıp konusundaki kitapları ile tanınır. Ancak mantık, tefsir ve kelam konularında da eserleri vardır. Eserlerinin çoğu Arapça olsa da 2 adet Türkçe Hacı Paşa eseri vardır.”et-Teʿalim fi ʿilmi’ṭ-ṭıb” kitabı vardır. Eserinde hocalarından ve ünlü tıp bilginlerinden edindiği bilgileri vermiştir. Tıbbın esaslarından bahsetmiştir. Ayrıca uygulamalı tıp bilgileri de vermiştir. Çeşitli hastalıkları anlattığı gibi yiyecek ve içecekleri de anlatmıştır. Ayrıca ilaçlar hakkında da bilgiler vermiştir. Farklı tedavilerden bahsetmiştir. Kitabında hekimlere tavsiyeler ve hekimlik ahlakını işlediği bir kısım da mevcuttur.
Hacı Paşa Eserleri
Tıp alanında pratik bilgiler içeren bir eseri daha vardır. Kitabı 4 kısım ve 5 baba ayrılır. İlk kısımda Tıp hakkında genel bilgi vermiştir. İkinci kısımda yiyecek, içecek ve ilaçlar hakkında bilgi verir. Üçüncü kısımda ise hastalıkları anlatır. Dördüncü ve son kısımda ise tedavi yöntemlerinden bahseder. Ateşli hastalıklardan kırık ve çıkıklara kadar farklı hastalıkların tedavisini anlatmıştır. Son kısım 5 baba ayrılır. İlk babında ateşli hastalıkları anlatır. İkinci babda verem ve cüzzam gibi hastalıklara değinir. Üçüncü babda ise kırık çıkıkları açıklar. Dördüncü babında ise temizlik konusunu işler. Kitabın son babında zehirler ve panzehirleri anlatır. Zamanının saygı duyulan bir alimi ve hekimidir. Bir Türk hekim olarak sarayda hürmet görmüştür. Değerli bilgilerini birçok öğrencisine aktardı. Hacı Paşa eserleri ile ilmini sonraki nesillere aktarmıştır.