Yaşadığı dönemin önemli tefsir alimlerinden biri olan Hasen bin Muhammed Nişaburi, doğum tarihi bilinmemekle birlikte adında yer alan Nişaburi nispetinden dolayı Nişaburlu olduğu tahmin edilmektedir. Şafii mezhebinden olan Hasen bin Muhammed Nişaburi, özellikle tefsir, siyet, kıraat, edebiyat, nahiv ve megazi ilimlerinde oldukça önemli bir isimdir. Döneminin önemli bir alimi olması nedeniyle kendinden sonra gelecek kuşaklar için de oldukça faydalı eserler ve bilgiler bırakmıştır. Hasen bin Muhammed Nişaburi, 406 yılında vefat etmiştir.
Hasen bin Muhammed Nişaburi Kişiliği
Hasen bin Muhammed Nişaburi’nin kişiliği tıpkı diğer İslam alimlerinde olduğu gibi oldukça iyi huylu ve güzel ahlaklıdır. Öğrendiği ilimler neticesinde hayatına yön veren ve kendini daima geliştirmeye açık olan Nişaburi, hocalarından aldığı terbiye ile hayatını sürdürmüştür. Zamanının büyük çoğunluğunu ibadet etmekle geçiren Hasen bin Muhammed Nişaburi, insanları hor görmez, yaptıkları yanlışlar neticesinde onları incitici sözler ile uyarmazdı. Bunun yerine tatlı dil kullanmayı tercih ederek nasihatlerde bulunurdu. Hasen bin Muhammed Nişaburi’nin hocaları arasında dönemin önemli alimleri yer alır. Ebû Abdullah es-Saffar’dan, Ebû Zekeriyyâ el-Anberî’den, Ebü’l-Hüsnâ el-Karîzî’den, Ebû Sa’îd Amr bin Mensûr Darîr’den, Ebû Ca’fer Muhammed bin Sâlih bin Hânî, Ebû Muhammed el-Müznî’den gibi dönemin önemli alimlerinden hadis-i şerifler dinlemiş, tefsir ilmine dair bilgiler öğrenmiştir. Kendini bu alanlarda yetiştirmesinin ardından öğrencilerine ders vermeye başlamıştır. Hasen bin Muhammed Nişaburi’nin öğrencileri arasında Ebü’l Kasım Salebi gibi önemli isimler başta olmak üzere Ebü’l-Feth Muhammed bin İsmâil el-Fergânî, bû Bekr Muhammed bin Abdûlvâhid Hayrî gibi isimler de yer alır.
Hasen bin Muhammed Nişaburi’nin Eserleri
Hasen bin Muhammed Nişaburi’nin eserleri genellikle tefsir, edebiyat ve kıraat ile ilgilidir. Bu anlamda kılavuzluk edebilecek kadar önemli eserler vermiştir. En önemli ve en bilinen eseri Et-tenzil ve tertibihi adlı eserdir. Edebiyat alanında da çalışmaları olan Hasen bin Muhammed Nişaburi’nin şiir yazdığı da bilinmektedir.