Abdulmelik bin Habib, Temmuz / Ağustos 644 veya Haziran / Temmuz 647’de Hicaz’da (batı Arabistan) babasının evinde doğdu. Annesi, Mu’awiya ibn al-Mughira’nın kızı A ‘isha idi. Anne ve babası, Kureyş kabilesinin en güçlü ve en zengin boylarından biri olan Beni Ümeyye’ye mensuptu. Kureyş’in bir üyesi olmasına rağmen 630’da kabilesinde İslam’ın benimsemesine şiddetle karşı çıkıldı. Çok kısa bir süre sonra ise Abdulmelik bin Habib, Kureyş Müslüman siyasetine hâkim oldu. Abdulmelik bin Habib, Müslüman doğan ilk nesildendi ve o zamanki İslam‘ın siyasi merkezi olan Medine’de yetiştirilmesi, geleneksel Müslüman kaynaklar tarafından genellikle dindar ve titiz olarak tanımlandı. İslam’a derin bir ilgi gösteren Habib’in, Kuran’ı ezberlediği bilinir.
Abdulmelik bin Habib’in babasının Emevî soyundan olan akrabaları Halife Osman’ın (r. 644-656) kıdemli yardımcısıydı. Öyle ki Abdulmelik bin Habib, 653’te Halife Osman’ın Medine’deki suikastine bile tanıklık etmişti. Ünlü tarihçilere göre bu olay onun üzerinde kalıcı bir etkisi yarattı ve Habib, Medina halkına karşı güvensizlik kazandı.
Askerlik dönemine kadar hem Arapça ilmiyle hem de din ilmiyle uğraşan Habib, deniz kuvvetleri komutanlığı biriminde asker olarak görev aldı ve bu sürede Bizanslılara karşı savaştı. Habib bu göreve Emevi Halifeliğinin kurucularından olan kuzeni sayesinde atanmıştı. Askerlik görevinden sonra Medine’ye dönen Abdulmelik bin Habib, ilim eğitiminin yanı sıra babasına da işlerinde yardımcı oldu.
Abdulmelik bin Habib’in Hayatı
683’te Medine’de, Muaviye’nin oğlu ve halefi I. Halife Yezid’e (h. 680-683) karşı bir ayaklanma patlak verdiğinde, Abdülmelik bin Habib de dahil tüm Emeviler sınır dışı edildi. İsyan, İkinci Müslüman İç Savaşı olarak bilinen daha geniş Emevi karşıtı isyanın bir parçasıydı. Suriye’deki Emevî başkentine giderken Abdulmelik el Habib, Müslüman ordusu ile karşılaştı. Yezid tarafından Medine’deki isyancıları bastırmak için gönderilen İbn Uqba’ya Medine’nin savunması hakkında istihbarat sağladı. İsyancılar Batt’ta yenilgiye uğradı. Ağustos 683’te ancak o yıl Yezid’in ölümünden sonra ordu Suriye’ye çekildi.
- Muaviye’nin 683’te hızlı bir şekilde ölmesi, Şam’da bir liderlik boşluğunu ve bunun sonucunda Halifelikte Emevi otoritesinin çöküşünü hızlandırdı. Çoğu il, Mekke merkezli rakip halife Abd Allah ibn el Zübeyr’e bağlılıklarını ilan etti. Suriye’nin bazı bölgelerinde, Emevi sarayında ve ordusunda ayrıcalıklı bir konuma sahip olan eski köklü Arap kabileleri, özellikle Beni Kalb, Emevi yönetimini korumak için çabaladı. Abdulmelik bin Habib ve ailesi, Irak valiliğinden kovulmuş olan Emevi yanlısı Ubayd Allah ibn Ziyad ile tanıştı ve onun vasıtasıyla Suriye’ye taşındı. Abdulmelik bin Habib’in hayatı bu şekildedir.
Abdulmelik bin Habib’in Son Yılları
Abdulmelik bin Habib’in son yılları soylu bir soydan gelen ailesinin saltanatının da son yılları olmuştur.
Abdulmelik bin Habib, Irak’tan Suriye’ye doğru yayılan veba salgını sebebiyle vefat etmiştir. Cenazesi ise Şam’da bulunan Bab el-Cabiyya mezarlığına defnedilmiştir.