Abdürrezzak es-Sanani, 743 senesinde Sana’da doğdu. Babası ve dedesi tarafından ilk eğitimini aldı. Gençlik yıllarında Yemen merkeze geldi ve burada İbn Cüreyc’den dersler aldı. Bu alimden aldığı dersler genelde hadis dersleriydi. es-Sanani, yirmili yaşlarının başında Ortadoğu’da seyahatlere çıktı. Bu seyahatlerinde pek çok ünlü alimden dersler aldı. En çok da Mamer bin Raşid isimli İslam aliminden ders alan Sanani, yaklaşık sekiz sene boyunca onun yanında kaldı ve bu süre zarfında yaklaşık on bin adet hadisi derledi.
Fıkıh derslerini Ebu Hanide ve Sufyan es-Sevri’den alan Sanani, aldığı bu dersleri pek çok gence de aktardı. Hocaların hocası unvanını kazanan Sanani’nin derlediği pek çok hadis, ünlü alimler İmam Buhari ve İmam Müslim’in de kitaplarına girmiştir.
Abdurrezzak es-Sanani, el-Hafızul Kebir, Allame, Muhaddisul Vakt gibi mahlasları eserlerinde kullanmıştır.
Abdurrezzak es-Sanani, hayatından derlenen anlara göre yaklaşık 17 bin adet hadisi ezberlemişti. Bunların neredeyse hepsini ise yazılı olan ve güvenilir kaynaklardan derlemiştir. Sanani, özellikle Hz. Ali’ye sempati duymuş ve Ehli Beyt’i benimsemiş; çoğu zaman da Şii olarak anılmıştır. Fakat kendisinin hocalarından bu konuda herhangi bir bilgi akışı bulunmamaktadır.
Abdurrezzak es-Sanani’nin Son Yılları
Abdurrezzak es-Sanani’nin son yılları ama olarak geçmiştir. Sanani, ama olduktan sonra bile hadis derlemeye devam etmiştir. Fakat buna karşın alimler, ama olduktan sonra Sanani’den hadis derlenmesi konusunda daha dikkatli olunması gerektiğini söylemişlerdir.
Pek çok alimden ders alan ve kendisi de pek çok alim yetiştiren Sanani, 826 senesinde vefat etmiştir.
Abdurrezzak es-Sanani Eserleri
Abdurezzak es-Sanani eserleri oldukça çeşitlidir. En bilinen eserleri şu şekildedir:
1- el-Musannef fil Hadis
En büyük hadis kitaplarından biridir. İçerisinde bilinen bilinmeyen, gerçek olduğu kesin olan ve olmayan pek çok hadis bulunur ki bu hadisler toplamda 21 bin 33 adettir. Kitap, 1971-1975 seneleri arasında 11 cilt halinde Beyrut’ta basılmıştır.
2- et-Tefsir
Günümüzde bir nüshası Ankara Üniversitesi DTCF kütüphanesinde diğer nüshası da Mısır’ın ünlü kütüphanesi Darul Kutubil Mısriyye’de bulunan bu kitap, oldukça geniş kapsamlı bir tefsir kitabıdır.
3- Kitabus-Salat
Dini ilimlerden seçmelerin yer aldığı bu kitabın günümüzde tek nüshası bulunur o da Zahiriyye Kütüphanesi’ndedir.
4- el-Emali fi asaris-Sahabe
Sahabeler hakkında bilgilerin ve o asırlar hakkında bilgilendirmelerin verildiği bu kitabın günümüzde 2 nüshası bulunur. Bunlar Zahiriyye ve Kahire’deki kütüphanelerde yer alır.
5- es-Sahife
Bu eserde pek çok hadis bulunur. Tek nüshası Süleymaniye Kütüphanesi’ndedir.
Abdürrezzak es-Sanani’nin daha pek çok eserinin olduğu düşünülmektedir. İslam alimleri hakkında araştırma yapan kişiler, bu eserleri ortaya çıkarmak için çabalamaktadırlar. Gerek Sanani’nin yaşadığı şehirlerde gerekse diğer Ortadoğu İslam coğrafyasında pek çok uzman tarafından bu eserlerin aranışı gerçekleştirilmektedir. Bu eserlerin önemi ise hadis ilminin ustası olmasından gelir.