Ahmed Kuddusi, Mutasavvıf şairi ve Kadiri şeyhi olarak bilinir. Adı da Kuddüsi Ahmed efendi olarak anılır. 1769 yılında Niğde’nin Bor ilçesinde dünyaya gelen Kuddüsi efendi, 1849 yılında hayata veda etmiştir. Babasından din bilgilerini alan Kuddisi, bilgisini daha da ileriye taşımıştır. Babasını kaybettikten sonra, Bor’dan ayrılmış; Turhal, Erzincan ve Kayseri gibi şehirleri dolaşmıştır. Dolaştığı her bölgedeki meşayihler ile görüşmüşler yapmıştır. İlerleyen dönemlerde ise Şam’a, Mısır’a ve Hicaz bölgesini ziyaret etmiştir. Yaklaşık on yedi yıl ise Mekke’de yaşamıştır. İstediği manevi yükselişe geçmesi içinde, Anadolu’ya göçmesi ve orada evlenmesi gerektiğine inanmıştır. Böylece doğduğu topraklara dönen Kuddisi burada yaşamını sürdürmeye devam etmiştir.
Osmanlı-Rus savaşı döneminde ise, 1807 ve 1810 yılları arasında savaşa katılmış ve Balkan cephesinde yer almıştır. Bir süre Şumnu bölgesinde yaşayan Ahmed Kuddusi yeniden, hacca gitmiştir. Bor bölgesine yeniden döndüğünde ise vaazlar verilerek, müridlerine din ilimi öğretmeye başlamıştır. Dervişane, Aşıkane ve Sufiyane tarzındaki şiirleri ile de çevresi üzerinde etki sağlamıştır. Gençlik dönemlerinde aşk deneyimleri yaşamıştır. Yaklaşık on altı evlilik yapan Kuddusi’nin, yirmi altı çocuğu olduğu belirtilir. Bu sebepler ile de memleketine döndüğünde, bazı kesimler tarafından hoş karşılanmamış ve suçlanmıştır. Hatta işkence de yapıldığı belirtilir. Bu nedenle de yaklaşık on üç yıl boyunca evinden çıkamamıştır. 1849 yılında ise doğduğu Bor topraklarında hayata veda etmiştir. Vasiyeti üzerine, Niğde’ye özel beze sarılarak defnedilmiştir.
Ahmed Kuddusi Hakkında
Ahmed Kuddusi, çeşitli tarzlarda şiirler yazan mutasavvıf şairi ve aynı zamanda din alimi olarak bilinir. XIX. Yüzyıl döneminin en iyi yetişen şair mutasavvıflarından biri olarak görülen Kuddusi, şiirlerinde; yaşadığı acıları ve yaşadığı yerler hakkında da bilgiler vermiştir. Pendnâmesi eserinde de; hayatı ve ailesiyle yaşam tarzından bahsettiği gibi düşüncelerini de ifade etmiştir. Mevlana’dan etkilendiğini ifade eden Kuddusi, Nakşibendiyye inancını bırakmış ve daha hoşgörülü olarak gördüğü Kadiriyye tarikatına geçmiştir. Böylece ifade ettiğine göre; görüşlerini ve duygularını daha rahat bir şekilde ifade ettiğini belirtmiştir.
Ahmed Kuddusi eserleri arasında; tasavvuf, ilâhî aşk temalı şiirlerinden oluşan divanları vardır. Günümüzde ise halen çeşitli baskıları mevcuttur. Şiirlerini, aruz ve hece vezniyle yazan Kuddusi bu alanda önemli eserler vermiştir. En dikkat çeken şiirlerinin ise, Aşıkane ve Zahidane olduğu ifade edilir. İlgi gören şiirlerinde, kendi hayatından bahsettiği gibi öğütlere de yer vermiştir. Eseri olan Divanı, yeni harfler ile de Konya’da ve Ankara’da yayınlanmıştır. Fehmi Kuyumcu tarafından yayınlanan Divan eserinde, aşağıdaki eserlerine de yer verilmiştir.
- Pendname-i Hazret-i Kuddusi/ s. 661-674
- Vasiyetname-i Hazret-i Kuddusi/ s. 675-676
- İcazetname-i Hazret-i Kuddusi/ s. 677-678. Günümüzdeki Divan yayınında, üç bölüm adıyla dört mektup yer alır.