Tarihe baktığımızda zamanında yaşamış birçok âlim ve bilgin olduğunu görmekteyiz. Hepsinin kendi döneminde önemli görevleri ve hayatlarına dair de önemli yaşanmışlıkları bulunmaktadır. İslam âlimlerinden biri olarak karşımıza çıkan Bekir Bin Muhammed El-Mazini, lugat âlimi, edebiyat âlimi, sarf âlimi ve nahiv âlimi olarak bilinmektedir. Sarf ilmini nahiv ilminden ayırıp hakkında ilk kitap yazan âlim olarak bilinmektedir. Bu ilimlerin anlamlarını bilmiyor olabilirsiniz ki bu çok normal bir durumdur. Kaynaklara baktığımızda ise sarf ilminin kelimeyi çevirmek anlamlarında kullanıldığını görüyoruz. Nahiv ilmine göz attığımızda ise cümle tahlili yapıldığını yani Arapça kelimelerin usulünün bilindiğini görüyoruz. Künyesine baktığımızda ise Ebu Osman olduğunu görüyoruz. Adının Bekir olmasına rağmen kaynaklarda Bakiye ya da Adiyy olabileceği de yazmaktadır. Bir rivayete göre azatlı köle imiş ama sonrasında Mazin kabilesine dâhil olduğu için El-Mazini isminin de buradan gelmiş olabileceği belirtilmektedir.
Bekir Bin Muhammed El-Mazini ve Hayatı
Bekir Bin Muhammed El-Mazini’nin hayatı konusuna baktığımızda ise Mazini isminin yanında başka farklı isimlerde verildiğini görüyoruz. Kaynaklara göre lügavi, nahvi, edib, aruzi gibi isimlerle de anılmaktadır. Doğum yeri olarak Basra’da doğduğu yazmaktadır. O dönemin en iyilerinden olan birçok nahivcilerden ders aldığı söylenmektedir. Bu sebepten dolayı da nahiv ve edebiyat ilimlerinde o dönemin ileri gelen isimlerinden olmuştur. Babası Muhammed Bin Osman ise M.862 (248) senesinde Basra’da hayata gözlerini yummuştur. Birçok önemli nahiv bilginlerinden ders aldığı söylenmektedir. Onların arasında Ebu Zeyd, o dönemin çok önemli âlimlerinden biri olan El-Esmai ve Ebu Ubeyde gibi isimler bulunmaktadır. Bu ilim üzerinde kendini fazlasıyla yetiştirdikten sonra öğrencilere yani talebelere ders vermeye başlamıştır. Çokça bilgisi olduğu ilim dallarında uzun zaman boyunca öğrenci okutmuş ve ders vermiş bu ilimler için birçok öğrenci yetiştirmiştir.
Bekir Bin Muhammed El-Mazini ve Vefatı
Nahiv ilminde, lugat ilminde ve sarf ilminde birçok öğrenci yetiştirdiğini yukarıdaki kısımda belirtmiştik. Bu önemli öğrenciler arasında El-Müberrid, Abdullah Bin Ebi Sa’id El Verrak gibi isimlerin yanı sıra Fadl Bin Muhammed El-Yezidi de bulunmaktadır. Bekir Bin Muhammed El-Mazini’nin vefatı hakkında detaylı bir bilgi olmamasına rağmen vefat tarihi olarak M.863 (230 ya da 249) senelerinde olduğu tahmin edilmektedir. Görüldüğü üzere ileri gelen bir âlim olmasına rağmen hakkında çok fazla bilgi bulunmamaktadır. Bu sebepten dolayı araştırmalarımızdan çıkan sonuçları sizlerle paylaşmış bulunmaktayız. Yalnız bu âlimin bazı eserleri hakkında bilgi bulunmaktadır. İlimler ile ilgili birçok kitap yazdığı belirtilmiştir. Bu kitapları arasında ise Et-Tasrif kitabı ilk sırada gelmekle birlikte ardından İlel-ün-nahv gibi kitaplarının yanı sıra el-Aruz ve’l-kavafi gibi kitapları da yer almaktadır. Günahlardan ve haram olan her şeyden uzak duran bir âlim olmuş olduğu kaynaklarda açık olarak belirtilmiştir.