Çelebi Sultan Mehmed, Osmanlı Devleti’nde beşinci sultan olarak biliniyor. Hanefi ve kırâat mezhebinde fıkıh alimi olarak bilinen bir tasavvuf ehlidir. 791’de Bursa’da dünyaya gelen Çelebi Sultan Mehmed’in babası da, Osmanlı Devleti’nde ki dördüncü padişah yani Yıldırım Bâyezîd’dır. Annesi de, Germiyanoğlularına mensup Süleyman Şah’ın Devletşah adında ki kızıdır… Böylelikle, Osmanlı Devleti padişahları hep aynı soya mensup olarak gelmişlerdir.
Çelebi Sultan Mehmed, 33 sene yaşayarak, 824’te Edirne’de hayata gözlerini yumarak, Bursa’da da toprağa verilmiştir.
Çelebi Sultan Mehmed’in Hayatı
Çelebi Sultan Mehmed’in hayatı, tüm Osmanlı şehzadelerinde olduğu gibi ilimlerle geçmiştir. O dönemde ki en iyi alimler, hocalar tayin edilerek, Çelebi Sultan Mehmed’in iyi bir eğitim alması sağlanmıştır. İmâmüddîn Ali Çelebi, nakli ve akli ilimleri öğretirken; Ahmed bin Muhammed Cezerî’de şehzadeye, kırâatla Arapça ilimlerini öğretmiştir. Molla Fenârî’den ve Bursa’nın kadısı olan Bedreddîn Koca Mahmût Çelebi’den de Hanefî mezhebinde ki fıkıh ilimlerini öğrenmiştir.
Çelebi Sultan Mehmed, esas Emir Sultan’dan yani eniştesinden feyz almıştır. Emir Sultan’da, Çelebi Sultan Mehmed’i yetiştirmek adına çok büyük emekler vermiştir. Sofu Bayezid yani hocası da, hiçbir zaman onu yalnız bırakmamıştır. Ona her daim tüm konularda yardımcı olmuştur. Fen ve dini bilgilerinin artmasıyla beraber, idarecilik alanında da ilerledi.
Çelebi Sultan Mehmed’in İlim Hayatıyla Hizmetleri
Çelebi Sultan Mehmed’in ilim hayatı, tamamen Sofu Bayezid’e yani hocasına bağlıydı. Hocası sayesinde çok önemli bilgiler elde etti. Sürekli alimlerle irtibat halinde oldu. Zamanla ulema meclislerine de gitmeye başladı. Sohbet ve dersleri de, çok yakından aynı zamanda takip etmeye başladı. Çelebi Sultan Mehmed; hiçbir kardeşine benzemiyordu.
Çünkü kardeşinin biri sert, diğeri de kayıtsız olmakla birlikte yumuşak olduğunu da aynı zamanda söyleyebiliriz. Çelebi Sultan Mehmed; gayet sabırlı, makul davranışlar sergileyen, irade sahibi olan, azimli, nazik ve sözlerine sadık bir kişi olarak dikkat çekiyordu. Yalnızca dostları değil, aynı zamanda düşmanları da Çelebi Sultan Mehmed’i severdi.
Büyük, küçük 24 savaşta; çok sayıda yara aldığı da rivâyet edilmiştir. Çelebi Sultan Mehmed’in hayallerinin başında, babası döneminde ki yerlerin tekrar Osmanlı topraklarına katılması geliyordu. Hep bu amaca ulaşmak için çalışarak, önemli derecede de bu isteğine nail olmuştur. Yabancı ve yerli olmak üzere o zaman ki kaynaklar onun; iyi ahlaklı olduğunu, sebâkârlığı oluşunu ve dirayetinden de aynı zamanda bahsetmişlerdir.
Her ne kadar Çelebi Sultan Mehmed, ömrünün çoğunu savaş alanlarında geçirse de yine de memleketin imarına da çok önem vermiştir. Özellikle, Yeşil Türbe, cami, imaret, medrese gibi yapılar en önemli eserleri olmuştur. Çelebi Sultan ayrıca, Medine ve Mekke halkına da Sürre alayı gönderip o şekilde mali yardımda bulunmuştur. Yaşamının büyük çoğunluğunu; İslam dinine hizmet ederek geçirmiştir.