Kişinin kendi akıl ve iradesi ile yaptığı davranışlara sorumluluk denir. Kişi yaptığı her davranıştan sorumludur ve mahşer günün de yaptığı her şeyin hesabı sorulacaktır. İslamiyet dinin de kişilerin kendi akıl ve iradeleri bulunmaktadır. Kişiler yaptıkları her hareketin kendi sorumlulukları olduklarını bilmektedirler. Bu yüzden Müslüman kişiler davranışlarına, hal ve hareketlerine dikkat etmek zorunluluğundadırlar. İnsanlar eğer yaptıkları her davranıştan kendileri sorumlu olmasaydı günahların, farzların, emirlerin vb. Şeylerin hiçbir önemi kalmazdı ve insanlar istedikleri gibi davranırlardı. İyi insanlarla kötü insanların arasında hiçbir fark bulunmazdı. Düzenin olmayacağı için İslam dinin de kişi her yaptığı davranıştan, söylediği her sözden sorumlu tutulmuştur. Bu sorumluluğun adı dini sorumluluktur. Dini sorumluluk çocuklarda geçerli değildir. Belirli yaşa ulaşmış kişiler de dini sorumluluk başlar. Bu nedenle dini sorumluluk yaşı kaçtır sorusu merak edilmektedir.
Akil-Baliğ Nedir?
Kişinin dini sorumluluğu akil-baliğ ulaştığında başlamaktadır. Peki akil-baliğ nedir? Sorusunu birçok kişi merak etmektedir. Ergenlik çağına ulaşmış, evlenebilmeye uygun kişilere akil-baliğe mükellef denilmektedir. Bir çocuk 5 yaşından 17 yaşına kadar akıllı olmaktadır. Sonrasında da ise ergenlik çağına girerler. Ergenlik çağı ise baliğdir. Erkek çocuklar ergenliğe yani baliğe on iki ve on beş yaş arasın da girmektedirler. Ergenlik çağına girdiklerini yani baliğ olduklarını anlayabilmeleri için vücutları işaret vermektedir. Bunlardan biri rüya görürken rüya sırasında meni sıvısı gelmesidir. Kız çocuklarında ise ergenlik çağına gelme yani baliğ olma yaşı dokuz ve on iki yaş arasındadır. Kızlarda ergenlik çağına irdiklerini yani baliğ olduklarını gösteren işaretler bulunmaktadır. Bunlardan biri her ay üç gün sürecek kadar vücuttan kan atmalarıdır. Vücuttan kan atmaya “hayz kanı“ adı verilir. Kişiler 15 yaşına geldikleri halde ergenlik işaretlerini göstermese de dinen baliğ olmuş sayılmaktadır. Dinen ergenlik alametlerini görmeden baliğ olan erkeklere mürahık, kıza ise de mürahıka adı verilir. Çocuklar akil-baliğ olduktan sonra dini sorumlulukları yerine getirmeleri farz olmaktadır. Ve bu kişiler dinen sorumlu olmaktadırlar. Ama çocuk baliğ olmadan önce imanın şartlarını ve dini sorumluluklarını bilmesi gerekmektedir. Öğretilmeyenler çocuklar İslamiyet’i kabul etmezler. İslamiyet’i kabul etmemenin cezası ise sonsuza kadar cehennem hayatına sürgün edilmektedir.
Akil-Baliğ Olmadan Yapılan Günahlar Nelerdir?
Çocuklar beş yaşından sonra akil olmaktadır. Baliğe ulaşmaları ise kızlarda dokuz ve iki yaş arasıdır, erkekler de ise on iki ve on beş yaş arasıdır. Bu zamanlardan önce yapılan hatalardan ve günahlardan sorumlu tutulmamaktadır. Fakat ailenin bilinçli olması gerekmektedir. İslamiyet’i çocuğuna öğretmesi gerekmektedir. Anlatılmaz ise çocuk baliğ olduktan sonra İslamiyet’i kabullenmek istemeyebilir. İslamiyet’i kabul etmemenin cezası ise sonsuza kadar cehennemdir. Bu durumdan dolayı kişinin ailesi de sorumlu tutulabilmektedir. Bu yüzden çocuklarınıza İslam`ı, imanın ve İslam`ın şartlarını vb. İslamla ilgil çoğu şeyi öğretmeniz gerekmektedir. Çocuklar akil-baliğ olmadan yapılan günahlar nedeniyle sorumlu tutulmamaktadır ve cezalandırılmamaktadır.
Mükellefiyet Yaşı Kaçtır?
Birçok ebeveyn mükellefiyet yaşı kaçtır sorusunun cevabını merak etmektedirler. Bir kişi mükellef olması için bazı şartları taşıması gerekmektedir. Bu şartlar: akıllı olmak, ergenlik çağına girmiş olmak ve en önemlisi Müslüman olmaktır. Müslüman olmayan kişilerden dinin yasaklarından ve emirlerinden sorumlu tutulmamaktadır. Mükellefiyete erişme yaşı kızlarda dokuz ve on iki yaş arasındadır. Erkeler de ise on iki ve on beş yaş arasındadır. Kişiler bu yaşlara girdikten sonra dinin emirlerinden ve yasaklarından sorumlu tutulmaktadır. Bu yüzden çocuklarınıza baliğ yaşına gelmeden önce İslamiyet’i öğretmeniz gerekmektedir. Ayrıca dini sorumluluk kaç yaşında başlar sorusunun cevabı da mükellefiyet sorusunun cevabı ile aynıdır.