El-Belâzûrî, meşhur bir din alimi olmasının yanında aynı zamanda ünlü bir tarihçidir. Şahsın ismi Ahmed bin Yahyâ bin Câbir bin Davûd’tur. Künyesi incelendiğinde Ebû Bekir, Ebû Ca’fer, Ebû Hasan gibi isimlerin de yazdığı görülür. Doğum tarihi net olarak bilinmeyen mübarek zatın ölüm tarihi miladi 892 yılıdır. Değişik tarih kaynaklarında şahsın 800’lü yılların başında Bağdat’ta doğduğu yönünde bilgiler vardır. Abbasilerin dünya üzerinde en etkili olduğu dönemde yaşadığı bilinen El-Belâzûrî’nin Fars asıllı olduğu yönünde bilgiler de mevcuttur. O dönemde Bağdat, çeşitli sebeplerle en zengin şehirlerden birisi olmuştur. El-Belâzûrî ilmi eğitimini Bağdat’ta meşhur olan âlimlerden almıştır. Söz konusu şahıslardan siyer, Kuran’ı Kerim, hadis ve çeşitli alanlarda ilim öğrenmiştir. İlmi eğitimi esnasında ders aldığı meşhur âlimler arasında Kâsım bin Sellâm, Hüseyin bin Ali el-Esved, Ali bin Muhammed el-Medâinî, Muhammed bin Sa’d gibi isimler vardır. Tarih kaynakları incelendiğinde El-Belâzûrî’nin Farsça bildiği anlaşılır.
El-Belâzûrî İlmi
Irak’taki ilmi eğitimini tamamlamayı müteakip Şamá giden El-Belâzûrî ilmi eğitimine burada devam etmiştir. Şam’da Ebû Hafs Dımeşkî’, Hişâm bin Ammâr gibi isimlerden ders alan söz konusu şahıs buradaki âlimleri yerinde ziyaret ederek hepsinden istifade etmeye başlamıştır. İlim yolunda bulunduğu çevreyi sürekli dolaşan El-Belâzûrî Hazretleri bu bölgenin tarihini de bu vesile ile araştırmış ve kendini bu alanda geliştirmiştir. Bu bölgede elde ettiği bilgiler ile tarih alanında çeşitli kitaplar yazmıştır. Yazdığı tarih kitaplarında ağırlıklı olarak yapılan fetihlerden ve İslam tarihinden bahsetmiştir. Tarih alanında kendini ispatlayan ilmi ile o dönemde geniş bilgi sahibi bir tarihçi geçmiş hadiseler ışığında çeşitli yorumlar geliştiren bir râvi unvanı ile de anılmıştır.
El-Belâzûrî’nin Şair Yönü
Yaşadığı dönemde El-Belâzûrî şair olarak da tanınır. El-Belâzûrî’nin farsça öğrenmesinin sebebi bu dilde yazılmış eserlerin Arapçaya naklini sağlamaktır. El-Belâzûrî’nin bu kapsamda çevirisini yaptığı eserlerden birisi de Ahd-i erdeşîr’dir. Bu eseri şiir ile de süslemiştir. El-Belâzûrî’nin çok yönlü olarak kendini geliştirmesi dönemin ileri gelenleri tarafından hürmet görmesine sebep olmuştur. Yaşadığı dönemin ileri gelenlerinin hemen hemen hepsi mübarek zatın ilminden istifade etmek istemiştir. İlmi yönünün kuvvetli olmasından kaynaklı olarak çok fazla talebeye sahip olmuştur. El-Belâzûrî Hazretlerinin bu kapsamda yetiştirdiği en meşhur talebeler Ca’fer bin Kudame ve Veki el-Cerrâh’tır.
El-Belâzûrî’nin Eserleri
El-Belâzûrî’nin eserleri çok fazladır. Bunlardan iki tanesi çok meşhurdur. Söz konusu kitapların ilki, Hz. Muhammed’in gazalarını anlattığı, İran ve Irak’ın fethinden bahsettiği kitabıdır. Bu kitabında İslam Devletinin vergi toplama usullerinden ve hadisi şeriflerden bahseder. İslam tarihini ayrıntılı olarak analiz etme adına bu eser istifade edilmesi gereken bir kaynaktır.
El-Belâzûrî Hazretlerinin önemli eserlerinden ikincisinde ise Peygamber Efendimizin hayatından bahsedilmiştir. Kitabın sonraki bölümlerinde Emevi ve Abbasi Devletinin devlet politikalarından ve o dönemde yaşanan olaylar anlatılmıştır.