Pir Hacı Bayram-ı Veli olarak bilinen ve 1352 yılında Anakara’da doğan Hacı Bayram -ı Veli, Türk mutasavvıf ve şairlerinden olarak yüzyıllar boyunca dillere pelesenk olmayı bilmiş âlimlerdendir. Tasavvuf edebiyatına olan katkılarının yanı sıra topluma kazandırdığı geniş İslami fıkıh ilimleri özelliğini yıllardan beri koruyan alim, Fatih Sultan Mehmet Han’ın fetih müjdesini veren uhrevi ve ulvi nitelikte bir alim olarak tanıtmakta, âlim fazileti olduğu kadar veli bir bilgin olarak güncelliğini hala korumaktadır. Hoca Ala ad -Din Ali Erdebili talebesi olma kudretine erişmiş Şeyh Hamid Hamid’ud-din -i Veli’nin müridi sıfatı ile pek çok dini nitelikli çalışma ve grup toplantılarında aktif bir şekilde rol almıştır. Alım 15.yüzyılda aktif dini niteliği işlemin değerleri, kâmil insan olma vasfı ve her türlü güzel ahlak bilincinin daha sağlam ve ulvi değerlerle kazanılması için dönemin en az politik ve askeri gücü içerisinde önem verilen ve sesine kulak kesilen bir İslami bilgin olarak adeta iz bırakmıştır.
Hacı Bayram-ı Veli Tasavvuf İlim Bilgisi ve Âlimlik Vasfı
Hayat-ı boyunca insan erdemi üzerinde Allah’ın varlığı ve birliği temelinde düşünen Hacı Bayram- ı Veli bu hususta oldukça etkili ve faydalı tasavvuf temelli gruplara katılarak kısa süre içinde iletmek istediği ideolojiyi topluma yaymayı başarmıştır. Bu hususta çevresinde gördüğü destekle daha ileriye gidebilme cesareti gösteren âlim her adımda yeni ve farklı bir yol izlemiş, tasavvuf geleneğini kendine göre yenileme kudretine erişmiştir. Hacı Bayram-ı Veli; veli yaşamı talebelerine verdiği İslami gelenek ve tefsir ilimleri dimağı ile adeta çağdaşları arasında parmakla gösterilen bir âlim olma vasfı elde etmiştir.
Yüzyıllar boyunca konuşulan Allah’ın varlığı ve birliği konusunda, güzel ahlak, adalet, kardeşlik vasfına sağladığı şeffaf ve tebessüm saçan deyimi ile âlim her geçen gün daha çok sevilmektedir. Âlim ayrıca, Allah yolunda olduğunu salih bir zat olarak hizmet verdiğini her fırsatta dile getirmektedir. Küskünlerin barışması, kardeşlik bilinci, mutlu olmanın, tasavvuf geleneğinin en büyük fazilet gerçeği olması, vahdet felsefesi ile yaşamanın bir gereğidir. Bu hususta Hacı Bayram- ı Veli tasavvuf anlayışı, bir plan Allah’ın varlığı ve bilinci ile kâmil insanın ve güzel inşa edilen insan portresini çizen en önemli tasavvuf bilginlerinden olarak gösterilmektedir. Hacı Bayram-ı Veli bilgininin alim sıfatıyla 1429 yılında öldüğü rivayet edilmekte olup; yaşamı boyunca müntesipler, talebe ve Salih kullara İslami tasavvuf bilgini sıfatıyla ders ve eğitim verdiği bilinmektedir.