Hasen bin Hamid el-Bağdadi, doğum tarihi hakkında kesin bilgi olmayan İslam alimlerinden bir tanesidir. Bağdatlı olduğu hakkında bilgi vardır. Hem İslam alimleri arasında hem Türk alimler arasında İbn-i Hâmid-i Verrâk olarak meşhur olmuş ve bu şekilde anılmıştır. Hasen bin Hamid el-Bağdadi sürdürdüğü uzun ömrü boyunca yazılmış olan kitapları çoğaltıp satmak ile geçimini sağlamıştır. Yalnızca kendi el emeği sayesinde kazandıklarını yemiş haram lokmaya el uzatmamıştır. Hatta rivayete göre bir gün dönemin sultanı Hasen bin Hamid el-Bağdadi’ye çok değerli hediyeler göndermiş. Hasen bin Hamid el-Bağdadi, bu hediyelerden bazılarına ihtiyacı olmasına rağmen hiçbirine elini sürmeden geri göndermiş. Görüldüğü üzere çok kanaat sahibi bir insan olan Hasen bin Hamid el-Bağdadi hayatı boyunca böyle hediyelerden uzak durmuştur.
Hasen bin Hamid el-Bağdadi’nin Eserleri
Hasen bin Hamid el-Bağdadi, gençlik ve yaşlılık döneminin neredeyse tamamında ilim öğrenmek, öğrendiği ilimleri öğretmek ve bu ilimleri eserler altında toplamakla geçirmiştir. Pek çok alimden ilim alarak başta fıkıh, ulus-i fıkıh ve usul-i hadis olmak üzere pek çok alanda kendini yetiştirmiştir. Hocalarından öğrendiği bilgiler ışığında hem devlet idarecilerine hem de halka ders vermiştir. Hasen bin Hamid el-Bağdadi’nin çok sayıda öğrencisi vardır. Hemen hemen bütün meselelerde fetvasına başvurulan yegâne bir kişilikti. Hasen bin Hamid el-Bağdadi eserleri de genellikle fıkıh, ulus-i fıkıh ve usul-i hadis alanlarında olmuştur. Hasen bin Hamid el-Bağdadi’nin en önemli ve en bilinen eseri El-Cami adı verilen bir kitaptır. Dört ciltten oluşan bu kitap, alimlerin olaylar hakkında ictihad farklılıklarını içermektedir. Bu kitap aynı zamanda Hanbeli mezhebine ait fıkıh meselelerinin geniş olarak anlatıldığı nadir kaynaklardan bir tanesidir.
Hasen bin Hamid el-Bağdadi Ölümü
Hacca gitmeyi severdi. Ömründe hac görevini yapmak için pek çok kez Mekke’ye gitmiştir. Hasen bin Hamid el-Bağdadi ölümü de yine Hac için çıktığı bir yolculukta gerçekleşmiştir. Hac dönüşü yolda bütün insanlar çok susamış fakat su içebilecekleri bir kaynak bulamamışlardır. Sıcak havanın şiddetini artırması üzerine buldukları yere oturmuşlar. Burada gücü tükenen Hasen bin Hamid el-Bağdadi susuzluktan ölmek üzereyken birisi ona su getirmiş. Suyu getiren kişiye güçlükle “Onu nereden getirdin?” diyerek işaret etmiş suyu getiren kişi de cevap olarak “Şimdi bu suâlin vakti değildir. Suyu için!” şeklinde cevap vermiştir. Bu cevap karşısında hayatı boyunca harama el uzatmayan Hasen bin Hamid el-Bağdadi “Evet, Allaha kavuşma ânında da olsa haramdan mı, helâlden mi diye sormanın vaktidir.” Diyerek cevap vermiştir. Hasen bin Hamid el-Bağdadi burada suyu içemeden vefat etmiştir. Vefati 403 senesine tekâmül eder ve Mekke yolunda “Vâkısat-ü hazûn” denilen yerin yakınında olduğu söylenir.