Hasen Bin Sabbâh El- Bezzâr yaşadığı dönemde ve topraklarda çok saygı duyulan ve ismi İslam alimleri tarihinde önemle yer almakta olan bir hadis alimidir. Tam ismi Hasen bin Sabbâh bin Muhammed el-Bezzâr el-Bağdâdî olmakta ve künyesi Ebû Ali el-Vâsıtî olarak bilinmektedir. Doğum tarihi bilinmemekle beraber 249 (m. 863) yılında doğup büyüdüğü Bağdad’da vefat etmiştir. Hasen bin Sabbâh El- Bezzâr hadis ilimleri konusunda hayatı boyunca çalışmalar yapmış ve bu alanda İslam dünyası tarafından otorite olarak kabul edilmiştir. Yaşadığı dönemde İslam ilmiyle ilgilenmek veya suallerine cevap bulmak isteyen herkesin uğradığı bir nokta olmuştur. İnsanlarla bilgilerini paylaşma konusunda çok cömert olan Hasen Bin Sabbâh El- Bezzâr ilminin içerdiği konularda herkese yardımcı olan, fakat bilmediği konularda hüküm vermekten ve hakka girmekten çekinen bir alim olarak bilinmektedir. Alimlik kişiliği dışında kendi hayatında da sabırlı, sevgi dolu, mütevazı ve hoşgörülü olması toplumda çok sevilen bir evliya olmasına sebep olmuştur.
Hasen Bin Sabbâh El- Bezzâr’ın Hocaları
Tüm İslam alimleri kendisinden önce gelen diğer İslam alimleri tarafından yetiştirilmiştir. Bu döngü sebebiyle tarihte yer yüzünde İslam alimlerinin olmadığı bir dönem yaşanmamıştır. İslam ilimlerini öğrenmekte hoca – talebe ilişkisi esas olup; hoca ile arada kurulan muhabbet bağı alim adayının ilimlere karşı duyduğu sevgi ve merakı arttırmaktadır. Hasen Bin Sabbâh El- Bezzâr’ın hocaları da onun bu denli büyük ve bilge bir alim olmasında büyük rol oynamışlardır. Hasen Bin Sabbâh El- Bezzâr her ilim alanında birçok farklı alimden dersler almış ve bu dersleri sindirerek kendi ilmine çeşitlilik kazandırmıştır. Başlıca bilinen hocaları ise;
- Süfyân bin Uyeyne,
- Velid bin Müslim,
- Ebün-Nasr,
- Zeyd bin Hâbbâb,
- Rûh bin Ubâde, Ahmed bin Hanbel, Ebû Usâme ve Ali bin el-Medînî olarak bilinmektedir.
Tüm bu alimlerden hadis ilimleri dışında tasavvuf ve kelam da öğrenmiş ve farklı alimler dinlemek için hayatı boyunca çok kez seyahat etmiştir.
Hasen Bin Sabbâh El- Bezzâr’ın Talebeleri Kimdir? Kimlere İlim Öğretmiştir?
- Hasen Bin Sabbâh El- Bezzâr hayatı boyunca gerek verdiği vaazlarla gerekse insanlara ilimleri tebliğ etmesiyle hedefi olan insanlığa hizmeti layığıyla yerine getirmiştir. Kendi hocaları gibi o da öğrenciler yetiştirmeye ve yeni alimler eğitmeye genç yaşlarında başlamış ve ömrünün sonuna kadar bu vazifeyi devam ettirmiştir. Hasen Bin Sabbâh El- Bezzâr’ın talebeleri de en az kendisi kadar İslam tarihinde önemli yerler tutan ve kıymetli ilmi çalışmalar yapmış kişilerdir. Bu alimlerin yalnızca bilinen bir kısmı;
- Ebû Dâvûd,
- İmâm-ı Buhârî,
- Ebû Bekr el-Bezzâr,
- İbrâhîm el-Harbî,
- Ebû Bekr es-Sigânî,
- Ali bin Abdülazîz el-Begâvî ve Ebû İsmail et-Tirmizî olarak bilinmektedir.
Bu alimler hadis-i şerif ilmini ve tasavvufi sohbet derlerini Hasen Bin Sabbâh El- Bezzâr’dan almışlar, hocalarını ise her zaman kendilerine rehber görmüşlerdir. Hadis-i şerifler ilminde verdiği rivayetler ve camilerde verdiği vaaz sohbetleri kendisi gibi bilge evliyalar yetiştirilmesinde etkili olmuştur. Talebeleri Hasen Bin Sabbâh El- Bezzâr’ın çok tevazu sahibi ve anlayışlı bir hoca olduğunu söylemekle beraber kendisine karşı derin bir bağ hissettiklerini bildirmişlerdir.