Hocendi, adını taşıdığı Hocend şehrinde doğmuştur ve doğum tarihi 719, Miladi olarak da 1319’dur. Hocend şehri, Türkistan diyarında bulunan küçük bir şehirdir. Hocendi’nin vefatı ise 802, 1400, senesinde Medine’de gerçekleşmiştir. Uhud Savaşı sonrasında kendi elleriyle kazmış olduğu yere defnedilmiştir.
Hocendi’nin Hayatı
Hocendi’nin hayatı ilim peşinde geçmiştir. Asıl adı Ahmed bin Muhammed bin Muhammed bin Muhammed’dir. Soyu genelde Muhammed ismiyle devam etmesine rağmen Hocendi’nin isminin Ahmed olması, annesinin, Ahmed’in doğumundan yıllar önce rüyasında bir oğlunun olacağını ve adını da Ahmed koyacağını görmesinden ileri gelir.
Hanefi mezhebinin gelmiş geçmiş en büyük alimlerinden kabul edilir Hocendi. İlk derslerini babası Muhammed bin Muhammed bin Muhammed’in yanında almıştır. Babasının verdiği dersler o kadar muazzam seviyede ve Hocendi’nin hafızası da o kadar iyidir ki henüz 7 yaşında iken hafız olmuştur. Bu başarısından sonra Hocendi, babası tarafından Şam’ın en büyük alimlerinden olan Mevlana Ziyaüddin’in yanına gönderilmiştir. Hocendi bu alimden Arapça, nahiv, sarf, fıkıh ve feraiz derslerini almıştır. Bu dersleri başarıyla tamamladıktan sonra ise hocası tarafından Alaüddin Burhan el-Hocendi’ye emanet edilmiştir. Yine bu hocadan da nahiv, feraiz ve sarf ilimlerini öğrenmiş; Evhadüddin el-Münziri’den de sarf, Arapça, aruz ve cebir dersleri almıştır. Yani Hocendi Arapça, edebiyat, dini ilimler ve geometri konusunda hafızasını çokça zenginleştirmiştir.
Tüm bu ilimleri en ince ayrıntılarına kadar öğrendikten sonra Hocendi, dönemin en ünlü tıp kitabı olan Makamat-ı Haririyye ve Zübtetü Muhtasar-ül-Kanun kitaplarını da okumuştur. Hocendi kendini bu derece geliştirdikten sonra ise Semerkand’a göçmüştür. Burada Zerendi’nin derslerini dinlemiş ve sohbet ortamlarında bulunmuştur. Bunun dışında Semerkand’ın önde gelen alimleriyle tanışma ve onların sohbet ortamlarında bulunma şansını da yakalamıştır. Sonrasında ise Buhara’ya göçmüştür. Buhara’da da pek çok ünlü alimden dersler aldıktan sonra Harezm’e göçtü. Burada on sene kadar kalıp alimlerin sohbetlerinde bulundu.
Hocendi’nin Son Yılları
Hocendi’nin son yılları Hicaz, Kırım ve ardından Medine’de geçti. Pek çok bölgeyi gezmesinin ardından Hac vazifesini yerini getirip Medine’ye yerleşen Hocendi, 802 senesinde buradaki evinde vefat etti.