İbn-i Fehd hadîs âlimi ve tarihçisi olarak bir kişidir. Asıl adı Ömer bin Muhammed bin Muhammed bin Muhammed bin Abdullah bin Fehd el-Hâşimî el-Mekkî olarak bilinmektedir. Fakat künyesinde adı Ebü’l-Kâsım olarak gözükmektedir. Aynı zamanda “İbn-i Fehd” adı ile tanınmış bir kişi haline gelmiştir. İbn-i Fehd’in lakabı ise Sirâcüddîn’dir. Mekke’de 1409 yılında dünyaya gelmiştir. Henüz çok küçükken ilim tahsileine başlamıştır ve ilim öğrenmek için Hama, Şam, Medine, Mısır ve daha pek çok ülke ve şehre gitymiştir. Bu sayede hadis ve tarih ilminde oldukça iyi bir âlim olmuştur. Şafii mezhebine mensup bir kişidir. Aynı zamanda, hiçbir zaman ailesi olan işlerini aksatmaz her zaman zamanında yapardı. Her fırsatta Kâ’be-i muazzamayı tavaf ederdi ve sürekli oruç tutardı. Eğer Mekke’den dışarı gidecekse Zemzem suyunu her daim yanında taşırdı. İnsanlara ve çevredeki diğer canlılara sürekli olarak iyilik yapardı ve iyilik yapmayı çok severdi. İbn-i Fehd 1480 yılında Mekke’de hayatını kaybetmiştir.
İbn-i Fehd Ve Hayatı
İbn-i Fehd ilk olarak Kur’ân-ı kerîmi ezberlemiştir daha sonra da babasının yazmış olduğu hadîs ilmine dâir bir kitabı tamamen ezberledi. İbn-i Fehd’i babasının isteği üzerine Şafii âlimi olarak yetiştirmiştir. Fehd birçok eser ezberlemiştir o eserlerden bazıları sunlardır; Minhâc adı verilen kitabın ilk yarısını, İbn-i Mâlik’in Elfi adlı kitabının üçte biri kadarını, Irâkî aliminin Elfiye adlı eserin yarısını tam analmı ile ezberlemiştir. Mekke’de birçok âlimden hadisi şerif dersleri dinlemiştir ve oldukça başarılı olmuştur. Aynı zamanda Mekke’de bulunan bu hocalardan bazılarının isimleri ise İbn-i Selâme, Veliyyüddîn Irâkî, Abdürrahmân bin Tûlûbuğa, Cemâleddîn Muhammed bin Hüseyn el-Kâzerûnî Şerâfüddîn Ebû Abdullah el-Fâsî olarak bilinmektedir.
İbn-i Fehd hayatı boyunca ilim ile çok ilgilenmiştir. Beldesini oldukça az okumuştur. 1431 yılında ise bahar dönemlerinde Kahire’ye giderek Rukb-ül-Mürî’nin vermiş olduğu sohbet ve derslere devam etmiştir. Daha sonra Medîne-i münevvereye geçerek orada 3 gün kalmıştır. Fakat burada bir şey takip edemeyerek geri Kahire’ye dönmüştür ve hadisi şerifleri buradaki ilim sahibi âlimlerden dinlemiştir. Bu sayede kendini çok fazla geliştirmiştir. Daha sonra Kahireden ayrılarak Şam’a gelmiştir ve Şemseddîn Memlûk-i Ayâsî’den, Halîlürrahmân’da Şemseddîn-i Tedmüri’den gibi ilim sahibi âlimlerden yararlanarak ilim kazanmıştır.
İbn-i Fehd Eserleri
İbn-i Fehd hayatı boyunca kıymetli kitaplarına çalışırdı ve ders verip kitap da yazardı. Yazmış olduğu kitaplardan bazıları ise sırası ile aşağıda bulunmaktadır.
- Nûr-ül-uyûn bimâ teferreka minel-fünûn
- Bezl-ül-cehd fî men sümmiye bi “Fehd” ev “İbn-i Fehd”
- İttihâf-ül-vera’ bi ahbâri ümm-il-kurâ
- Et-tebyîn bi terâcüm-it-taberiyyîn,
- Es-Sırr-üz-zâhiri bi evlâd-i Ahmed-in Nüveyrî,
- El-Lübâb fıl-elkâb.
- El-meşârik-ül-münîrefi zikr-i Benî-Zahîre,
- Kitâb-ül-müdellesîn
- Tezkiret-ün-nâsî bi evlâd-i Ebî Abdullah-il-Fâsî,
- Zeyl-i Târih-i Mekke: Takıyyüddîn-i Fâsî’nin eserine zeyldir.