İbn-i Zühre Muhammed Bin Yahya, 1357 yılında Habrad’da dünyaya gelmiştir. Şafii mezhebi fıkıh alimlerinden biri olan Bin Yahya çeşitli alanlarda ilim öğrenerek eğitim almıştır. Tefsir alanında da büyük bir alim olduğu ifade edilir. Asıl adı, Muhammed bin Yahya bin Ahmed bin Dugre bin Zühre şeklindedir. Lakabı ise Şemseddin şeklinde olup, Dımeşki olarak da anılır. 1444 yılında ise, Trablus’ta hayata veda etmiştir. Trablus bölgesinde yetişen Bin Yahya, burada öncelikle Kuranı kerimi öğrenmiş ve ezberlemiştir. Sonrasında ise dönemin önde gelen alimlerinden hadis ilmini fıkıh ilminidaha birçok ilmi dinleyip öğrenmiştir.
İbn-i Zühre Muhammed Bin Yahya; Zeynüddin Kuraşi gibi önemli alimden, tefsir ilmini öğrenmiştir. Şihabüddin Zühri’den ise usul ilmini öğrenmiş olup, Sarahdi’den Arabi dil bilgilerini öğrenmiştir. Ayrıca; İbn-i Sadık ve Kemaleddin bin Nehhas, İbn-i Kavalih, Muhibbüddin Samit gibi önemli alimlerden de hadis-i şerif öğrenmiştir. Bu bölgede siyasi karışıklık yaşandığı içinde, bir süre zor durumda kalmıştır. Buradan da Aclun’a gitmiş ve daha sonra Dımeşk’a dönmüştür. Dımeşk’den ise tekrar Trablus’a gitmiş ve buraya yerleşmiştir. Burada öğrenciler yetiştirmiş ve dersler vermiştir. Birden fazla hacca giden Bin Yahya, 1432 yılında da Beytül Makdis’i ziyaret etmiştir. Dinin emir ve yasaklarına da bağlı olduğu belirtilirken, fıkıh ilminde de büyüklüğü söylenir.
İBN-İ Zühre- Muhammed Bin Yahya Eserleri
İbn-i Zühre Muhammed Bin Yahya, fıkıh anlayışı ve fetvaları ile konuşulan ve saygı duyulan biri olmayı başarmıştır. Genel olarak görüşleri ise; sabah namazı dahil hiçbir namazda, Kunut duası okunmamasıdır. Ayrıca mahkemede tek şahit ve yeminle yetinilmeyeceğine değinir. Toprakların ise kendi ürünü karşılığında kiraya verilebileceğini öne sürmüştür. Yahya, eşler arasında yaşanan anlaşmazlığın giderilmesini ise; Malik’in mezhebine uygun şekilde aile içinde, hakemlere değil yöre tarafından tanınan güvenilir şahsiyetlerine havale edilmesini belirtmiştir. Bu görüşü ise diğerlerine göre, daha çok kabul görmüştür.
İbn-i Zühre Muhammed Bin Yahya eserleri genel olarak şöyledir:
- Başta karşımıza Şerhut Tenbih adlı eseri çıkmaktadır..
- Bir diğer önemli eseri ise ve günümüze kadar gelmiş olan eseri Feth-ül-Mennan fi tefsir-il-Kuran adlı eseri olmakla birlikte toplamda on ciltten oluşmaktadır.
- Bir diğer kaynaklarda yer alan eseri ise Şerh-ül-aziz alel-Veciz lil-Gazali adlı eseri olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu eserlerinin yanında daha birçok eseri de kaynaklarda yerini almıştır.