Kadı İbni Şühbe yaşadığı dönemin ve konumun bilinen en ünlü Şâfiî fakihi ve tarihçisidir. 24 Rebîülevvel 779 tarihinde yani 30 Temmuz 1377’de Dımaşk’ta doğduğu bilinmektedir. Dedesinin babası olan Necmeddin Ömer Efendi’nin kırk yıl Şühbe olarak bilinen Havran bölgesinde kadılık yapması sebebiyle İbn Kādî Şühbe ismiyle tanınmıştır. Kur’an-ı Kerim, hadis-i şerif, fıkıh, tefsir, kelam ve kıraat gibi İslam ilmi alanlarında temel eğitimler almış ve ilimler öğrenmiştir. Dımaşk’ta yaşadığı süre boyunca hem camilerde vaazlar vermiş hem de birçok alim yetiştirmiştir. Sabırlı, hoşgörülü, tevazu sahibi bir kişi olarak bilinmekte ve bu sayede çevresinde tanıdık tanımadık herkesten saygı görmüştür. Öyle ki alimlik yaptığı dönemlerde dini konularda sualleri olan, ilim öğrenmek ve alim yetişmek isteyen herkesin çaldığı kapılardan biri haline gelmiştir. Kadı İbni Şühbe alim kişiliğinin yanı sıra canlı cansız her şeye duyduğu derin sevgi ve tasavvufi bakış açısıyla İslam tarihinde yer etmiş ve sevilen bir evliya olmuştur.
Kadı İbni Şühbe’nin Hocaları Kimlerdir? Kimlerden İlim Öğrenmiştir?
İslam ilmi tarihinde neredeyse her alim kendisinden sonra yeni alimler yetiştirilmesinde etkin bir rol oynamışlardır. Bu nedenle tarihte İslam alimlerinin yaşamadığı ve ilmin olmadığı bir dönem görülmemiştir. Kadı İbni Şühbe’nin hocaları da onun gelişiminde ve tarihte bu denli önemli bir yer tutmasında etkili olmuşlardır. Gelişiminde etkili olan alim hocalarından bazıları; Şerefeddin İbnü’ş-Şerîşî, Sirâceddin Ömer b. Reslân el-Bulkīnî, Şehâbeddin İbn Hiccî, Bedreddin İbn Mektûm, İbnü’l-Mülakkın, Cemâleddin et-Taymânî, Şerefeddin Îsâ b. Osman el-Gazzî ve Zeynüddin el-Irâkī gibi isimler olarak bilinmektedir. Kadı İbni Şühbe bu büyük İslam alimlerinden tarih, hadis ve fıkıh dersleri almıştır. Kadı İbni Şühbe ilim dersleri aldığı süre boyunca farklı alimler ve farklı ilimler öğrenmek amacıyla birçok kez başka şehirlere seyahat etmiş ve o bölgede bulunan hocaların sohbetlerine katılmıştır. Birçok farklı ilme sahip alimlerden dersler alması Kadı İbni Şühbe’nin geniş bakış açısına sahip ve çok donanım sahibi, bilge bir İslam alimi olmasına neden olmuştur.
Kadı İbni Şühbe’nin Talebeleri Kimlerdir? Kimlere İlim Öğretmiştir?
Kadı İbni Şühbe yaşamı boyunca yeni alimler yetiştirmeyi, kendisinden sonra da gelecek nesillere rehber olmayı kendine amaç edinmiştir. Yegane hedefi İslam alemine ve insanlığa hizmet etmek olarak bilinmektedir ve bu sayede birçok bilge alim yetiştirmiştir. Kadı İbni Şühbe’nin talebeleri arasında kendi döneminin ve İslam tarihinin bilinen ve saygı gören alimleri bulunaktadır. Şâfiî fıkhının ileri gelen isimlerinden olan Kadı İbni Şühbe yetiştirdiği talebelerin yanı sıra hadis, tarih, tefsir gibi alanlarda eserler verecek derecede uzmanlaşmıştır. Necmeddin İbn Kādî Aclûn, Şemseddin es-Sehâvî gibi isimler yetiştirdiği talebelerinden bazıları olarak bilinmektedir. Öyle ki bu isimlerin yanı sıra vaazlar ve sohbetler vererek de birçok alimin yoluna ışık tutmuştur. Kadı İbni Şühbe’ye İslam dünyasının farklı bölgelerinden fetvalar sorulmuş, hatta Şâfiî mezhebi dışında ki diğer üç mezhebin alim ve kadıları da bazı meselelerde kendisine sıklıkla danışmışlardır. Herkesle bilgisini paylaşma konusunda cömert olan Kadı İbni Şühbe insanlığa bu hizmetleriyle tarihte saygı gören kimselerden olmuştur.