Muhammed bin Ahmed el-Kufeyrî olarak tanınmış olsa da tam adı Ebu Abdillah Şemsüddîn Muhammed bin Ahmed bin Musa el-Acluni el-Kufeyrî eş-Şâfiî’dir. Şam’ın ünlü İslam alimleri arasında yerini almış olsa da hayatı hakkında bilgi fazla bulunamamaktadır.
Muhammed bin Ahmed el-Kufeyrî’nin Hayatı
Muhammed bin Ahmed el-Kufeyrî hayatı 13 Ekim 1356 tarihinde (hicri takvime göre 17 Şevval 757) Şam’da bulunan Kufeyr adındaki küçük bir köyde başlamıştır. Ailesi ve hayatının ilk yılları arasında bilgi bulunmamaktadır. Muhammed bin Ahmed el-Kufeyrî eğitim için Şam’a gitmişti. İbn Ümeyle, İbn Kavalîh, Yahya bin Yusuf er-Rahbî, el-Muhibbus Samît, İbnül Cabî, İbnüş Şerşii, İbn Kadı Şühbe ve Şerefeddin eş-Şihab el-Ğazzii gibi alimlerden eğitim almıştır. Kafı el-Ala bin Ebîl Belka’nın yanında naiblik yapmıştır. İki tane mezhebe dahildi ve bu mezhepler: Şâfiî ve Eşʿarî.
Muhammed bin Ahmed el-Kufeyrî’nin öğrencileri arasında yer alan önemli İslam alimleri: Muhammed bin Muhammed bin Muhammed el-Mekki, Ahmed bin Muhammed bin Ahmed el-Mekki, Muhammed Veliyüddin Ebu Abdillah bin Zahira eş-Şâfiî, Ali bin Davud bin Ali el-Geylani, Muhammed bin Ahmed bin Yakub el-Etfihi, İbrahim bin Halil bin İbrahim es-Sanhaci, Ebul Ferec Muhammed Nasuruddin, Abdullah bin Abdirrahman bin Muhammed el-Velevi ed-Dımaşki, Yusuf bin Ahmed bin Nasır el-Baüni, Ebu Bekr Ahmed bin İbrahim el-Mürşidi, Hattab bin Ömer bin Mihenî el-Ğazavi’dir.
Hacca gittikten sonra bir süre Mekke’de yaşamıştır. Aziziye, Sarimiyye ve Şahiniyye medreselerinde çalışmıştır. 3 Kasım 1427 tarihinde (hicri takvime göre 13 Muharrem 831) geçirdiği bir hastalık sonucunda vefat etmiştir. Şam’a defnedilmiştir.
Muhammed bin Ahmed el-Kufeyrî’nin Eserleri
Muhammed bin Ahmed el-Kufeyrî eserleri arasından bazı örnekler:
- el-Kevkebüs sari fii şerhi Sahihil Buhari: Sahihi Buhari üzerine yazılmış olan şerhidir.
- et-Telvih ila marifetil Camiis sahiih: Sahihi Buhari üzerine yazılmış olan şerhinin devamıdır.
- el-İhkam fi ahkamil muhtare
- el-Muntehabul muhtar fil ahkamil muhtare
- Zehrur ravd
- Muiinin nebiih ala maarifetit Tenbih
- el-Aynun nebîh fi şerhit Tenbih
- Nüketut Tenbih
- Kitabül Kifaye fi şerhil Gaye
Şerhinde Buhari eleştirilerine de yer vermiştir.
Eşʿarî Mazhebi
Eşarilik adıyla da bilinen mezhep Ebul Hasen el-Eş’arî tarafından kurulmuştur. 10. yüzyılda kurulmuştur ve Irak ile Suriye sınırlarında yayılmıştır. Savunduğu görüşlerden bazıları:
- Tanrı her şeye kadirdir, bu nedenle İyilik ve Kötülük, Tanrı’nın buyurduğu veya yasakladığı şeydir.
- Tanrı adil olduğu için bazı konularda ısrar etmek bir hatadır
- Tanrı’nın eşsiz doğası ve sıfatları, insan muhakemesi ve duyular tarafından tam olarak anlaşılamaz.
- Sadece Tanrı yüreği bilir ve kimin sadık olup kimin olmadığını bilir.
- İnsanlar özgür iradeye sahip olsalar da, hiçbir şey yaratma gücüne sahip değillerdir, bu nedenle sadece Tanrı’nın verdiği olanaklar arasında karar verirler.
- Tanrı bilgisi, Kuran’ı ve Muhammed’in Hadisini incelemenin yanı sıra kutsal isimleri ve sıfatları incelemekten gelir.