İslam tarihinin önemli isimlerinden biri olarak karşımıza çıkan Şeyh Edebali, din bilgini ve İslam ilahiyatçısı olarak bilinmektedir. 1206 senesinde dünyaya gözlerini açtığı tahmin edilmekle birlikte kaynaklarda bununla ilgili net bir bilgi bulunmamaktadır. Kendisi Osmanlı devletinin kurulduğu dönemlerde yaşamını sürmüş bir bilgin olarak bilinmektedir. O dönemde adeta Osmanlı devletinin fikir babası olarak görülmüş ve o şekilde anılmıştır. Aynı zamanda I.Osmanın hem hocası hem de kayınpederi olarak tarihte yerini almıştır. Hayatı ve ailesi ile ilgili kaynaklarda çok detaylı bilgi bulunmamaktadır. Bizler sizlere ulaşabildiğimiz bilgileri aktaracağız.
Şeyh Edebali ve Hayatı
Şeyh Edebali’nin hayatı konusuna baktığımızda doğum tarihinin çok net bir bilgi olmadığını görmekle birlikte ailesi ile ilgili de fazla bilginin olmadığını anlıyoruz. Osmanlı devletinin kurulduğu dönemlerde yaşamış olan ve din bilgini olarak tanınan Edebali, o dönemde beyliğin kadısı görevini üstlenmiştir. Normalde Karamanlı olmasına rağmen çok uzun süre Bilecik de yaşamıştır. İlime olan yoğun ilgisi ile birlikte o dönemin önemli isimlerinden de dersler almıştır. Necmeddin ez Zahidi isimli önemli âlimden fıkıh ilmi ile ilgili dersler almış ve öğrenmiştir. Sonrasında ilerleyen dönemlerde ise Şama gitmiştir ve burada o dönemin önde gelen âlimlerinden ilim dalları konusunda dersler almıştır. Hadis ilmi başta olmak üzere tefsir ve İslam hukukunda çok yol kat etmiş ve bu ilimler hakkında ciddi bir şekilde uzmanlaşmıştır.
Şeyh Edebali ve Vefatı
Tekkelere benzeyen zaviyelerde kendi öğrencilerini yetiştirmiş ve onlara ilim konusunda dersler vermiştir. Eskişehir olmak üzere Bilecik de kendi adına türbeler inşa edilmiştir. Şeyh Edebali’nin vefatı konusuna baktığımızda ise kaynaklarda 1326 senesinde hayata gözlerini yummuş olduğu yazılıdır. Vefatın hemen ardından ise kızı vefat etmiş ondan dört ay sonra da damadı hayata gözlerini yummuştur. İbadete son derece bağlı bir din bilgini olarak bilindiği için Edebali’nin naaşı zikir odasına defnedilmiştir. Osmanlı döneminin gelmiş geçmiş en büyük âlimlerinden biri olarak tarihe adını yazdırmıştır. Neden vefat ettiği ile ilgili kaynaklarda herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Hayatı boyunca ilim çalışmalarına devam etmiş ve birçok öğrenci yetiştirmiştir.