Seyyid Yahya Eş Şirvani; tasavvuf halveti yolunun büyük evliyalarındandır. Doğum tarihi kesin bilinmemekle birlikte Şirvan’ın Şemah şehrinde doğmuştur. Babası Seyyid Behaeddini Şirvani şehrinin sayılı zenginlerindendir ve Şirvanlı olması nedeniyle bu isimle meşhur olmuştur. Halveti yolunun kurucusu olan Ömer Halveti’nin öğrencisi olan evliya, Bakü’de 869 (m.1464) yılında bu dünyadan göç etmiştir.
Seyyid Yahya Eş Şirvani Biyografisi
Yüksek ahlak, cemal ve edep sahibi olan bu büyük zat, tasavvufta Halveti, yolunun kurucusu olan Ömer Halveti’nin en yüksek mertebeli talebesi olmuş, Halveti yolunun yayılmasında öncülük yapmıştır. Çocukluk dönemlerinden beri yüksek bir ahlak ve edeple anılan Seyyid Yahya Şirvani dönemin evliya büyükleri tarafından bu yönleri fark edilmiş takdir toplamıştır. Bir gün ileri gelen evliyalardan İzzeddin Halvetinin damadı ve oğlu, oyun oynarken Seyyid Yahya Şirvani’yi görürler. Uzaktan çocuğu seyreden bu değerli zat’lar, geleceğin evliyasının ışığını o dönemlerde fark ederler ve gelecekte bu çocuğun Halveti yolunun marifet ve feyzine kavuşması için uzun uzun dua ederler. Seyyid Yahya Şirvani o gece bir rüya görür ve rüyasında Resullah efendimiz(S.a.v.) kendisine Halveti büyüklerinden Sadreddin Halveti’nin yanına gitmesini, onun hizmet ve sohbeti ile şereflenmesini buyururlar.
Seyyid Yahya Şirvani, bu rüyanın ardından yaşının küçük olmasına aldırmadan, doğru Sadreddin Halveti’nin yanına gider ve onun terbiyesinde ilim öğrenir. Ve çok kısa zamanda tasavvuf ve ilim yolunda, Halveti’nin feyz ve bereketiyle yetişir. Kendisi Hanefi mezhebi fıkıh âlimi Sadreddini Hamevi’nin damadı olmuştur. Hocası Sadreddin’in vefatından sonra Bakü’ye gitmiş ve vefat edinceye kadar da orda kalmıştır. Bakü’de verdiği değerli sohbetler sayesinde çok kısa zamanda binlerce talebe yetiştirmiştir. Yetiştirdiği talebelerin çoğunluğu, yüksek ilim ve manevi derecesine ulaşmıştır ve talebelerine icazet vererek ilimlerini etrafa yaymamaları için farklı yerlere göndermiştir.
Sürekli oruç tutan, kırk gün halvette kalan büyük evliya, sadece dört beş günde bir iftar edermiş. Ömrünün son dönemlerinde kendini sürekli bir ibadete vermiş altı ay hiç yememiştir. Çevresinden ömrünün uzun olması için dua edenlere; o beldenin beyi olan Halil’e dua etmeleri gerektiği söylemiştir. Çünkü kendisinin yaşamasının Halil Efendiye bağlı olduğunu belirtmiştir. Nitekim de vefatı tam da onun dediği gibi olmuştur ve Halil Efendi vefat ettikten tam dokuz ay sonra kendisi de de vefat etmiştir. Seyyid Yahya Şirvani son dönemlerinde 6 ay hiç yemek yememiş sürekli olarak ibadet etmiştir. Bakü’de 869 (m.1464) yılında bu dünyadan göç etmiş, ebedi istirahat hanesine uğurlanmıştır.
Seyyid Yahya Eş Şirvani Biyografisi
Seyyid Yahya Eş Şirvani ömrü boyunca birçok talebe yetiştirmiş ve farklı yerlere talebelerini göndererek ilmi yaymaya çalışmıştır. Bunun yanında tasavvufa dair eserlerle, gelecek nesillere kalıcı mirasını bırakmıştır. Bu eserler arasında Esrarı Talibin ve Virdi Settar en kıymetli olanlar arasındadır.