Günümüzde herkes tarafından bilinmiyor olsa da, dünyaya sesini duyuran ve önemli buluşlara öncülük eden, önemli Türk İslam Âlimleri vardır. Bunlardan bazıları; Farabi, İbni Sina, El-Biruni, Harezmi gibi önemli büyük bilginlerimizdir. Yüzyıllar öncesinden bazı önemli noktalara değinmişler ve bilim adına önemli buluşlara da öncülük etmişlerdir.
- Farabi:
İlimleri sınıflandıran bir bilim adamı olan Farabi; hava ve ses titreşim sistemini bulmuştur. Kendisi, Muallim-i Sani adı ile de tanınır. İslam dünyasında, pozitif bilimleri başlatan kişi olarak ün yapmıştır. Tarihte ilk defa, Birleşmiş Milletler, fikrini ortaya çıkaran kişi de Farabi’dir. Aynı zamanda, Dünyanın ilk modern müzik kitabı olan; Kitabü’l Musiki adlı eserin yazarıdır. Ayrıca Rübap ve kanunun son şeklini de Farabi vermiştir. Farabi tarihin önemli Türk İslam alimleri listesinde öncelikli olarak yer alır.
- El-Biruni:
El-Biruni, Gazneli Mahmut’un; sarayımın en değerli hazinesi, diyerek övdüğü kişi olarak da tanınır. Yerçekimini Newton daha gündeme getirmeden önce ilk defa bahseden kişidir. Aynı zamanda, Dünyanın kendi ekseni etrafında döndüğünü savunan ve bunu ortaya atanda kendisidir. Bunlar yanında, Ekvatorun uzunluğunu ve Dünyanın çapını çok küçük bir yanılma payı ile çıkarabilmiştir.
- İbni Sina:
İbni Sina, yine Türk İslam alimleri denildiğinde akla ilk gelen isimlerden biridir. Eserleri günümüzde halen Avrupa’da ders kitabı olarak okutulan önemli ve büyük bir alimdir. Tıp alanında verdiği eserler ile tanınan İbni Sina, Dünyada ilk mide ameliyatı gerçekleştiren kişidir. Ayrıca Farmakolojinin kurucusu kabul edilen İbn-i Sina, Tıbbın Hükümdarı, şeklinde de anılmıştır. Tarihte ilk defa, mikrobu tarif eden ve tanımlayan yine kendisidir.
- Harezmi:
Harezmi, cebrin kurucusu olduğu gibi Astronomi ile uğraşan Türk İslam alimleri arasındaki bilim adamlarından biridir. Ve Sıfır sayısını Dünya çapında ilk kez kullanan kişidir. Bağdat bölgesinde kurulan, Beytü’l Hikme’de ise yöneticilik görevi yaptığı da bilinir. Harezmi çalışmaları ve eserleri ile tarihin önemli büyük bilginlerindendir.
- Uluğ bey:
Türk İslam alimleri arasında yer alan Uluğ Bey, fazla duyulmayan bir isim olabilir. Timur’un torunu olan Uluğ Bey, devlet adamı olduğu gibi bilim alanında yaptığı çalışmaları ile de tanınır. Semerkant bölgesinde, kendi adına rasathane yaptırmıştır. Dönemin meşhur bilginlerinden olan Ali Kuşçu ise Uluğ Bey’in talebesidir.
Diğer Türk İslam Alimleri ve Buluşları
Türk İslam alimleri, yüzyıllar öncesinde bilim alanında yaptıkları çeşitli çalışmaları ile dünyaya birçok açıdan öncülük yapmış isimlerdir. Hatta günümüzde hala, onların eserleri Avrupa’da ve büyük bilim insanları tarafından incelenir. Yüzyıllar öncesine baktığımızda, birkaç tane değil de sayısız Türk ve İslam alimi olduğunu gördüğünüzde şaşırabilirsiniz, fakat sayıları burada bahsedilende de daha fazla olduğunu belirtmek isteriz.
- Zerkali: 1029 – 1087 dönemlerinde yaşayan Zerkali, keşifleri ve hizmetleriyle ün yapmış bir astronomi âlimidir.
- Zehravi: 936 -1013 yıllarında arasında yaşamış olan bilim adamı, takribi olarak 1000 sene önce ilk kez çağdaş ameliyatı yaparak böbrek taşlarının nasıl çıkarılacağını bulmuş ve ilk böbrek ameliyatını gerçekleştirmiştir.
- Takiyyüddin Er Rasit: 1521 – 1585 dönemlerinde İstanbul rasathanesi ilk defa kuran ve çağından çok ileride asrın önde gelen astronomi alimi olarak bilinir.
- Şihabettin Karafı : – 1285, orta çağın en meşhur hukukçularından ve fizikçilerinden biridir.
- Şemsettin Halili: -1397 dönemlerinde yaşayan, büyük bir astronomi bilgini olarak tarihte yer almıştır.
- Seydi Ali Reis: – 1562 döneminde yer alan, ünlü bir denizci ve aynı zamanda matematikçi ve astronomi âlimidir.
- Sabuncu Oğlu Şerefeddin: 1386 – 1470 dönemlerinde yaşayan; Fatih devrinin ünlü doktoru ve ayrıca cerrahlarından biridir. Aynı zamanda deneysel fizyolojinin öncülerinden sayılır.
- Sabit Bin Kurra: – 901 yıllarında yaşayan, Newton’dan çok önce diferansiyel hesabını keşfeden Türk İslam âlimleri listesinde yer alan bilginlerimizden sadece biridir. Dünyanın çapını doğru olarak hesaplayan ilk İslam bilgini olarak da bilinen bilim adamı, Astronomi ve Matematik bilgini olmasının yanında başarılı bir İslam âlimidir.
- Ömer Hayyam: – 1123, dönemlerinde yaşayan ve günümüzde de ismi bilinen Ömer Hayyam; Cebirdeki binom formülünü bulan bilgindir. Newton ya da binom formülünün keşfi ise kendisine ait olduğu belirtilir.
- Mimar Sinan: 1489 – 1588 dönemlerinde yaşayan, büyük bir mimari dehalardan biridir. Seviyesine günümüzde dahi ulaşılamayan dahi bir mimardır. Mimar Sinan, gerçek anlamda bir sanat dâhisi olarak dünyada ün yapmıştır.
- Katip Çelebi: 1609 – 1657, dönemlerinde yaşayan Katip Çelebi’de, Osmanlı döneminde Rönesans’ın müjdecisi ve ayrıca coğrafyacı, fikir adamıdır.